Katyński Marsz Pamięci

Szczegóły

Kategoria: newsy

Opublikowano: niedziela, 18, maj 2025 08:24

alazowy

Odsłony: 45

Katyński Marsz Pamięci
Piła – Skrzatusz

Pielgrzymka upamiętniająca Kapelanów Wojska Polskiego – ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku.

8 czerwca 2025 roku - niedziela

Zapraszamy na Katyński Marsz Pamięci, trasa z Piły do Skrzatusza. Jest to pielgrzymka upamiętniająca Kapelanów Wojska Polskiego – ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku. Wyruszamy w dniu 8 czerwca 2025 roku w niedzielę o godzinie 7:00, zbiórka przy Kościele pw. Świętej Rodziny w Pile.

Zapraszamy na uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Kapelanów Wojska Polskiego zamordowanych w zbrodni katyńskiej. Uroczystość rozpocznie się 8 czerwca 2025 roku o godz. 12:00 (niedziela) w Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, Pani Skrzatuskiej w Skrzatuszu,
ul. K. Kadrzyckiej 2. Przewidywany program: godz. 07:00 - Marsz pamięci, godz. 12:00 - Msza Święta, - Bazylika Mniejsza pw. Najświętszej Maryi Panny Bolesnej Pani Skrzatuskiej, godz. 13:00, - uroczystości przy obelisku Kapelanów Wojska Polskiego – ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku.

Organizator: Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich oraz Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA

***

Zaproszenie.

Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Kapelanów Wojska Polskiego – ofiar zbrodni katyńskiej z 1940 roku.

8 czerwca 2025 roku, godz. 12:00 (niedziela).

***

Ks. Wacław Grądalski
Kustosz
Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, Pani Skrzatuskiej w Skrzatuszu

Tobiasz Wiesiołek
Wójt
Gminy Szydłowo

Łukasz Stefaniak
prezes
Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich

Rafał Reczek
Dyrektor
Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu

zapraszają na uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Kapelanów Wojska Polskiego
zamordowanych w zbrodni katyńskiej.

Uroczystość rozpocznie się 8 czerwca 2025 roku o godz. 12:00 (niedziela)

w Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, Pani Skrzatuskiej
w Skrzatuszu, ul. K. Kadrzyckiej 2.

***

Przewidywany program:

8 czerwca 2025 roku, (niedziela) - Zesłanie Ducha Świętego

- godz. 07:00 - Marsz pamięci, piesza pielgrzymka z Piły do Skrzatusza, zbiórka przy Kościele pw. Świętej Rodziny.

- godz. 12:00 - Msza Święta - Bazylika Mniejsza pw. Najświętszej Maryi Panny Bolesnej Pani Skrzatuskiej w Skrzatuszu

- godz. 13:00 - Uroczystości przy obelisku:

- wprowadzenie kompanii honorowej
- odśpiewanie hymnu państwowego
- odsłonięcie tablicy
- błogosławieństwo i poświęcenie tablicy
- Katyński Apel Poległych
- Salwa honorowa
- złożenie kwiatów
- Śpij kolego
- wystąpienie Dyrektora IPN w Poznaniu i Wójta Gminy
- podziękowania organizatorów
- odprowadzenie kompanii honorowej
- agapa.

Więcej informacji, Tel. 601970679.

Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich

Kapelani Katyńscy to duszpasterze Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej Polskiej, różnych wyznań i religii, którzy we wrześniu 1939 roku dostali się do niewoli sowieckiej razem z żołnierzami. Byli więzieni w obozach w Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku, gdzie prowadzili tajne posługi religijne dla jeńców. W 1940 roku zostali pomordowani w Katyniu, Twerze, Charkowie oraz w innych miejscach na terytorium ZSRR. Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich (SPKK) powstało 16 czerwca 2018 r. Propaguje informacje o religijnej działalności Kapelanów Katyńskich w obozach sowieckiej niewoli. Poszukuje i rejestruje dokumenty do biografii tych duchownych. Inicjuje różne formy upamiętnienia, m.in. tablice, publikacje książkowe, filmy. Zbiera materiały do ewentualnego procesu informacyjnego i kanonizacyjnego kapelanów katolickich zamordowanych w 1940 r. Stowarzyszenie wydaje Biuletyn w formie elektronicznej.

Czytaj dalej: https://kapelanikatynscy.pl

Historia skrzatuskiego sanktuarium to historia wiary i nadziei pokoleń, które czerpały je z modlitwy do Maryi, przedstawionej z martwym ciałem Syna na kolanach. XV-wieczna Pieta z wierzbowego drewna trafiła do Skrzatusza w 1575 r. po dramatycznych wydarzeniach w kościele w Mielęcinie leżącym ok. 15 km na południowy zachód od Wałcza. Tam luteranie wyrzucili ją z kościoła, uszkodzili, usiłowali utopić, w końcu odsprzedali przygodnemu garncarzowi z Piły. Od niego nabyła figurę, z myślą umieszczenia jej w miejscowym drewnianym kościółku, mieszkanka Skrzatusza, Katarzyna Kadujska [Kadrzycka]. Skrzatusz był wówczas filią parafii pw. św. Mikołaja w Wałczu, a kościół w Skrzatuszu pw. Wniebowzięcia NMP, poświęcony został w 1572 r.

Czytaj dalej: https://skrzatusz-sanktuarium.pl/

37. Rocznica Katastrofy Kolejowej w Pile

Szczegóły

Kategoria: newsy

Opublikowano: niedziela, 04, maj 2025 18:54

alazowy

Odsłony: 79

Rocznica Katastrofy Kolejowej w Pile

Zarząd Rejonowy Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Pile

Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA

Uprzejmie zapraszają na upamiętnienie 37. rocznicy katastrofy kolejowej, w której zginęło 10. Żołnierzy.

Uroczystość rozpocznie się w holu dworca PKP przy tablicy w Pile dnia 19 maja 2025 roku o godzinie 12.00.

***

Wczesnym rankiem 19 maja 1988 roku w trakcie przegrupowania żołnierzy z 66 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej z Bolesławca (JW 1259) na poligon w Wicku Morskim doszło do tragicznej w skutkach katastrofy kolejowej na stacji PKP w Pile.

Tuż po godzinie 7.30 - po wjeździe eszelonu na rozjazd krzyżowy kierujący go w stronę Szczecinka - jeden z wagonów pociągu uległ wykolejeniu.

Zginęło 10 żołnierzy, a 16 zostało rannych.

Wszyscy Polegli zostali pośmiertnie awansowani.

Na żołnierskim posterunku śmierć ponieśli:

chor. sztab. Walery GRYGOROWICZ (lat 32)

st. chor. Krzysztof SIUDA (lat 25)

sierż. sztab. Andrzej MANIAK (lat 33)

kpr. Mirosław BRODZIKOWSKI (lat 22)

kpr. Tadeusz JAKOWCZYK (lat 22)

kpr. Andrzej JORDAN (lat 20)

kpr. Marek PACEK (lat 22)

kpr. Jerzy ROSIK ( lat 21)

kpr. Robert SKRZYPCZAK ( lat 21)

kpr. Artur SZYSZKA (lat 24)

Cześć Ich pamięci!

Piła, 19 maja 2025 roku.

Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Kapelanów Wojska Polskiego

Szczegóły

Kategoria: newsy

Opublikowano: piątek, 16, maj 2025 17:25

alazowy

Odsłony: 47

Zaproszenie.

Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Kapelanów Wojska Polskiego – ofiar zbrodni katyńskiej z 1940 roku.

8 czerwca 2025 roku, godz. 12:00 (niedziela).

***

Ks. Wacław Grądalski
Kustosz
Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, Pani Skrzatuskiej w Skrzatuszu

Tobiasz Wiesiołek
Wójt
Gminy Szydłowo

Łukasz Stefaniak
prezes
Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich

Rafał Reczek
Dyrektor
Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu

zapraszają na uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Kapelanów Wojska Polskiego
zamordowanych w zbrodni katyńskiej.

Uroczystość rozpocznie się 8 czerwca 2025 roku o godz. 12:00 (niedziela)

w Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, Pani Skrzatuskiej
w Skrzatuszu, ul. K. Kadrzyckiej 2.

***

Przewidywany program:

8 czerwca 2025 roku, (niedziela) - Zesłanie Ducha Świętego

- godz. 07:00 - Marsz pamięci, piesza pielgrzymka z Piły do Skrzatusza, zbiórka przy Kościele pw. Świętej Rodziny.

- godz. 12:00 - Msza Święta - Bazylika Mniejsza pw. Najświętszej Maryi Panny Bolesnej Pani Skrzatuskiej w Skrzatuszu

- godz. 13:00 - Uroczystości przy obelisku:

- wprowadzenie kompanii honorowej
- odśpiewanie hymnu państwowego
- odsłonięcie tablicy
- błogosławieństwo i poświęcenie tablicy
- Katyński Apel Poległych
- Salwa honorowa
- złożenie kwiatów
- Śpij kolego
- wystąpienie Dyrektora IPN w Poznaniu i Wójta Gminy
- podziękowania organizatorów
- odprowadzenie kompanii honorowej
- agapa.

Więcej informacji, Tel. 601970679.

Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich

Kapelani Katyńscy to duszpasterze Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej Polskiej, różnych wyznań i religii, którzy we wrześniu 1939 roku dostali się do niewoli sowieckiej razem z żołnierzami. Byli więzieni w obozach w Kozielsku, Ostaszkowie, Starobielsku, gdzie prowadzili tajne posługi religijne dla jeńców. W 1940 roku zostali pomordowani w Katyniu, Twerze, Charkowie oraz w innych miejscach na terytorium ZSRR. Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich (SPKK) powstało 16 czerwca 2018 r. Propaguje informacje o religijnej działalności Kapelanów Katyńskich w obozach sowieckiej niewoli. Poszukuje i rejestruje dokumenty do biografii tych duchownych. Inicjuje różne formy upamiętnienia, m.in. tablice, publikacje książkowe, filmy. Zbiera materiały do ewentualnego procesu informacyjnego i kanonizacyjnego kapelanów katolickich zamordowanych w 1940 r. Stowarzyszenie wydaje Biuletyn w formie elektronicznej.

Czytaj dalej: https://kapelanikatynscy.pl

Historia skrzatuskiego sanktuarium to historia wiary i nadziei pokoleń, które czerpały je z modlitwy do Maryi, przedstawionej z martwym ciałem Syna na kolanach. XV-wieczna Pieta z wierzbowego drewna trafiła do Skrzatusza w 1575 r. po dramatycznych wydarzeniach w kościele w Mielęcinie leżącym ok. 15 km na południowy zachód od Wałcza. Tam luteranie wyrzucili ją z kościoła, uszkodzili, usiłowali utopić, w końcu odsprzedali przygodnemu garncarzowi z Piły. Od niego nabyła figurę, z myślą umieszczenia jej w miejscowym drewnianym kościółku, mieszkanka Skrzatusza, Katarzyna Kadujska [Kadrzycka]. Skrzatusz był wówczas filią parafii pw. św. Mikołaja w Wałczu, a kościół w Skrzatuszu pw. Wniebowzięcia NMP, poświęcony został w 1572 r.

Czytaj dalej: https://skrzatusz-sanktuarium.pl/

Muzeum - Izba Pamięci Węzła Kolejowego w Pile (dworzec PKP).

Szczegóły

Kategoria: newsy

Opublikowano: środa, 30, kwiecień 2025 19:12

alazowy

Odsłony: 76

Muzeum - Izba Pamięci Węzła Kolejowego w Pile (dworzec PKP).

Prosimy o pomoc, wsparcie i współpracę przy utworzeniu w Pile, placówki muzealnej, poświęconej historii kolei
w Pile, pod roboczą nazwą - Muzeum Izba Pamięci Węzła Kolejowego w Pile w budynku dawnej poczty na peronie 1. (drugi budynek).

Proponujemy uwzględnić następujące formy ich wykorzystania: 1/ miejsce spotkań międzypokoleniowych popularyzujących wiedzę o historii Kolejnictwa. 2/ dokumentowanie (piśmiennictwo i fotografia) funkcjonowania (wczoraj i dziś) kolei w regionie. 3/ zbieranie pamiątek z węzła pilskiego i ich prezentowanie. 4/ współpraca z jednostkami PKP (pozyskiwanie wiedzy, organizacja spotkań). 5/ przekazywanie / prezentacja szerokiemu gronu mieszkańców regionu informacji o planach i działaniach PKP w regionie. 6/ propagowanie działań PKP w zakresie bezpieczeństwa i ekologii.

Cel:

Historia kolei w Pile ma już ponad 170 lat (dokładnie 173 lata). Stacja w Pile pełniła znaczącą rolę w historii Kolei Wschodniej (dwie parowozownie osobowe i jedna parowozownia towarowa). Tak więc tradycja kolei jest mocno związana z Piłą. Niestety koleje losu przełomu XX i XXI wieku odcisnęły się negatywnie na losach węzła kolejowego w Pile. Brak też jakiejkolwiek informacji o bogatej historii kolei w Pile. Organizacje i osoby prywatne posiadają zachowane pamiątki związane z węzłem pilskim, lecz nie mają miejsca na ich ogólnie dostępną ekspozycję, jak ma to miejsce na wielu stacjach. Prezentacja historii kolei (ogółem) w tym węzła pilskiego (w szczególności) oraz rozwój kolei w Polsce (dziś i jutro).

173 lata temu Piła otrzymała pierwsze połączenie kolejowe z siedmiu istniejących do dnia dzisiejszego. Kolejny raz historia kolejnictwa zawitała do Piły w latach 1871-74, kiedy to wybudowano tu wzorcową dla kolei pruskich parowozownię z centralną obrotnicą, zachowaną do dnia dzisiejszego w pierwotnej formie. Tak więc tradycja kolei jest mocno związana z Piłą. Niestety koleje losu przełomu XX i XXI wieku odcisnęły się negatywnie na losach węzła kolejowego w Pile. Brak też jakiejkolwiek informacji o bogatej historii kolei w Pile.

Piła, dn. 30 kwietnia 2025 roku.

Zapraszamy do zwiedzania:

1 maja 2025 roku, od godz. 16:00 do 18:00

2 maja 2025 roku, od godz. 16:00 do 18:00

3 maja 2025 roku, od godz. 16:00 do 18:00

Więcej informacji: Tel. 601970679

 ***

A kiedyś Piła koleją stała...

Na początku były tory. Latem, 27 lipca 1851 roku Piła otrzymała pierwsze połączenie kolejowe. Do eksploatacji oddano wtedy budowaną od trzech lat trasę kolejową na linii Krzyż - Piła - Bydgoszcz wraz z mostem kolejowym na Gwdzie. Później (1852 r) przedłużono ją do Tczewa i do Frankfurtu nad Odrą (1857). Stamtąd miała już połączenie z Berlinem.

Linia była wtedy wprawdzie jednotorowa, ale stanowiła cześć ważnej całości- wielkiej magistrali kolejowej Królewsko - Pruskiej Kolei Wschodniej, która w roku 1867 połączyła Berlin z Królewcem.

Węzeł pilski miał olbrzymie znaczenie militarno - strategiczne. Na stacji systematycznie wzrastał ruch osobowy i przewoz towarów. W roku 1913 wyjechało stąd 575 tys. osób (w Wielkopolsce więcej pasażerów wyjechało wówczas tylko z Poznania i Bydgoszczy). Podróżni wyruszający z Piły korzystali z dobrze wyposażonego dworca klasy Ia.

W roku 1884 w budynku stacyjnym mieściły się: 3 poczekalnie (o pow. 355 m. kw.), biura stacyjne z telegrafem, 3 pokoje dla poczty oraz 2 mieszkania służbowe. Na dworcu znajdowały się także 2 stacje pomp, dźwig oraz budynek ekspedycji towarowej z magazynem i krytą rampą. Na terenie dworca oraz przy budowie linii kolejowych i ich eksploatacji znalazło zatrudnienie wielu pracowników fizycznych i umysłowych. W roku 1884 na dworcu zatrudnionych było m.in. 57 robotników stacyjnych, 27 zwrotniczych i ich pomocników oraz kilkudziesięciu robotników magazynowych, stróży i innych. Miejscem pracy zarobkowej dla jeszcze większej grupy robotników były jednak królewskie zakłady naprawcze Königliche Lokomitivwerkstatt.

***

Rozwój linii kolejowych zadecydował o znaczeniu Piły jako ważnego węzła komunikacyjnego (tory wybiegały stąd w siedmiu kierunkach). Nic więc dziwnego, że fakt ów stał się przyczyną poważnego ożywienia miasta, w którym w pierwszych latach XX wieku powstawały różne zakłady przemysłowe. Wśród nich - Königliche Lokomitivwerkstatt (Królewski Warsztat Lokomotywowy). Otwarto go 1 października 1907 r., a budowa pochłonęła ponad 6 mln marek. Był to jeden z największych tego typu zakładów w Niemczech. Pracownicy mieli do dyspozycji nawet salę gimnastyczną.

Na potrzeby pracowników zbudowano domy mieszkalne przy zachodniej części Bismarckstrasse (Buczka), Johannisstrasse (Świętojańska), Werkstättenstrasse (Warsztatowa) i Schlosserstrasse (Reymonta).

***

Niewiele dokumentów z tamtych czasów zachowało się do dziś, bo przepadły w zawierusze II wojny światowej. Wiedza źródłowa pochodzi głównie z tabliczek firmowych umieszczonych na kotłach parowych, suwnicach i innych podstawowych urządzeniach fabrycznych. W r. 1906 zostały ustawione dwa kotły parowe oraz suwnice i obrabiarki w jednej połowie hali naprawczo-montażowej, zaś w latach 1909 i 1910 nastąpiły dostawy dalszego wyposażenia, jak trzeciego kotła parowego, suwnic i urządzeń dla drugiej połowy hali, a także zainstalowano urządzenia dźwigowe w budynkach kotlarni i zapałami parowozów.

Rozpęd, jaki nadano zakładom przyhamował okres I wojny światowej i późniejszy, międzywojnia. Dopiero okres drugiej wojny światowej spowodował znaczne zwiększenie pracy i wzrost załogi do około 2000 ludzi, a przejściowo i więcej, z czego znaczną część stanowili robotnicy przymusowi, osiedlani w barakach na ogrodzonym terenie zakładu oraz w jego pobliżu.

Gdy w styczniu 1945 r. natarcie wojsk radzieckich zbliżyło się do Piły, zakłady otoczono stanowiskami bojowymi, okopami i schronami urządzonymi wokół kolejowego dworca towarowego i zakładów naprawczych. Na stacji kursował niemiecki pociąg pancerny. Rezultatem trzytygodniowych walk było zdobycie miasta przez wojska radzieckie 14 lutego 1945 r.

***

Warsztaty kolejowe w Pile w czasie działań wojennych zostały zniszczone w 80 procentach.

18 lutego 1945 roku za zgodą wojskowych władz radzieckich przyjechała z Bydgoszczy do Piły pierwsza ekipa kolejarzy polskich. Ich zadaniem było przejęcie, odbudowa i uruchomienie warsztatów naprawy parowozów. Grupie tej przewodniczył inż. Józef Kwapiszewski wyznaczony na naczelnika tworzonych warsztatów.

Okres odbudowy warsztatów zakończono w 1949 roku. W sierpniu 1950 roku zmieniono nazwę zakładu na Warsztaty Mechaniczne nr 14 w Pile podległe bezpośrednio Dyrekcji Generalnej Kolei Państwowych, a od stycznia 1951 roku zakład został przemianowany na Zakłady Naprawcze Parowozów PKP nr 14 w Pile, gdzie zmieniono strukturę. Po roku, w styczniu 1952 zakład wyłączono z przedsiębiorstwa PKP i przekształcono w odrębne przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego "PIŁA" w Pile.

W latach następnych były kolejne reorganizacje i kolejne zmiany podległości zakładu i nazewnictwa.

W okresie największego rozwoju, ZNTK zajmowały teren ok. 24 ha gdzie ponad ¼ była zabudowana. Zakładowa bocznica pokryta była siecią torów o długości 14 km. Główna hala naprawczo-montażowa miała powierzchnię ponad 21 000 m².

***

W 1995 roku w ramach przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych pilskie ZNTK zostały przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Ale ostatecznie nie zdołały się dźwignąć z wewnętrznego kryzysu. Dwa lata później (w 1997 roku) na fundamentach firmy powstały Zakłady Naprawcze Lokomotyw Spalinowych.

Realia gospodarcze dla branży kolejowej były trudne. Od 1998 roku zaczęło się wyprzedawanie terenów i budynków ZNTK, głównie dla drukarni „WINKOWSKI”. Ostatecznie w maju 2004 r. nastąpiła likwidacja Zakładów Naprawczych Lokomotyw Spalinowych.

***

Dziś można by pokusić sie o stwierdzenie, że jedynym w Pile spadkobiercą Königliche Lokomitivwerkstatt, późniejszych ZNTK pozostało Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne „Interlok” spółka z o.o.

PUH „Interlok” powstało w 1989 roku a pierwszymi jego właścicielami były ZNTK w Pile oraz przedsiębiorca niemiecki Hermann Schmidtendorf. Po likwidacji ZNTK Schmidtendorf przejął jego udziały, a następnie odsprzedawał je różnym udziałowcom, głównie z Europy Zachodniej.

Od początku swojego Interlok zajmuje się naprawą muzealnego taboru kolejowego, a głownie parowozów oraz ich podzespołów. Jako pierwsza firma w Europie zbudowała i nadal buduje nowe kotły do parowozów według najnowszych przepisów europejskich z uzyskaniem znaczka CE.

Siedziba firmy mieści się w wachlarzowej lokomotywowni w bezpośrednim sąsiedztwie popularnego “okrąglaka”.

***

Czym byłaby historia bez pomników, czym byłoby wspomnienie świetności „kolejowej” Piły bez okrąglaka – jej najoryginalniejszego symbolu, budowli doskonałej i ze wszech miar niepowtarzalnej?

Szesnastokątna parowozownia, zwana potocznie „okrąglakiem”, powstała w Pile w latach 1870 – 1874. Jej budowę wymusił rozwój linii kolejowych i wzrost intensywności przewozów. Po prostu potrzebne było miejsce do wygodnego serwisowania lokomotyw, tak by postój i praca przy pojazdach nie odbywały się pod gołym niebem.

Optymalnym rozwiązaniem okazała się budowa budynku na planie koła. Centralnie umieszczona obrotnica umożliwiała szybkie rozmieszczanie lokomotyw na niewielkiej przestrzeni, a pokrycie dachem zapewniało ochronę przed czynnikami atmosferycznymi. Konstruktorem budowli był Johann Wilhelm Schwedler, utalentowany niemiecki inżynier, który zapisał się w historii architektury m.in. opracowaniem projektów stalowych mostów, zadaszenia dworca we Frankfurcie oraz zbiornika gazu w Berlinie.

***

Wraz z rozwojem parowozów i ich coraz większymi rozmiarami budynek „okrąglaka” stopniowo tracił na znaczeniu. W pobliżu powstała nowocześniejsza hala wachlarzowa, gdzie przeniesiono całą obsługę. Znakiem czasów było wyparcie trakcji parowej przez spalinową i elektryczną. Dlatego w latach dziewięćdziesiątych XX wieku budynek parowozowni pełnił już tylko rolę warsztatu pomocniczego i magazynu.

Ze względu na brak właściwego utrzymania, „okrąglak” zaczął popadać w coraz większą ruinę. Biorąc pod uwagę fakt, że jest to najcenniejszy obiekt zabytkowy w mieście, znalazła się grupa ludzi, którzy postanowili uratować go przed zniszczeniem. W tym celu w 2007 roku powstało Stowarzyszenie Parowozownia Pilska Okrąglak. Podstawowym jego celem było wpisanie obiektu do rejestru zabytków, co miało zapobiec ewentualnej rozbiórce.

***

W roku 2010 budynek został wpisany do rejestru zabytków i jest prawnie chroniony.

Stowarzyszenie zainteresowało „okrąglakiem” między innymi władze samorządowe, instytucje publiczne oraz wiele innych podmiotów. Dzięki wspólnym staraniom udało się doprowadzić do zabezpieczenia budynku, którego dokonał właściciel obiektu - PKP SA. W 2017 roku dokonano zabezpieczenia dachu.

Oczywiście budynek parowozowni nadal wymaga nakładów. W następnej kolejności należy go osuszyć i zabezpieczyć ściany, co umożliwi jego eksploatację (…)

Więcej o dziejach kolejowej Piły i 110 rocznicy remontu pierwszego parowozu w Königliche Lokomitivwerkstatt na poniedziałkowej wystawie Effaty.

oprac. Anna Czapla-Furtacz

Czytaj dalej:

https://www.dzienniknowy.pl/artykul/1079,a-kiedys-pila-koleja-stala