Za niedopuszczalne i bałwochwalcze uznać należy wszelkie próby podnoszenia własnego narodu do rangi absolutu, czy też szukanie chrześcijańskiego uzasadnienia dla szerzenia narodowych konfliktów i waśni. Miłość do własnej ojczyzny nigdy bowiem nie może być usprawiedliwieniem dla pogardy, agresji oraz przemocy" - napisali biskupi.

„Chrześcijański kształt patriotyzmu” – najnowszy dokument Konferencji Episkopatu Polski, opublikowany 27 kwietnia 2017 – jest zaskakująco jednoznaczny. Po raz pierwszy w ostatnim czasie polscy biskupi tak otwarcie opowiedzieli się przeciwko nacjonalizmowi. Do tej pory w tym duchu mówił głównie abp Stanisław Gądecki, a wielu duchownych katolickich manifestowało inne poglądy, a nawet patronowało spotkaniom narodowców.

 


Dokument przyjęty na 375. Zebraniu Plenarnym
Konferencji Episkopatu Polski

Warszawa, dnia 14 marca 2017 r.

Ożywienie postaw patriotycznych i poczucia świadomości narodowej, które obserwujemy w Polsce w ostatnich latach jest zjawiskiem bardzo pozytywnym. Miłość ojczyzny, umiłowanie rodzimej kultury i tradycji nie dotyczy bowiem wyłącznie przeszłości, ale ściśle się wiąże z naszą dzisiejszą zdolnością do ofiarnego i solidarnego budowania wspólnego dobra. Realnie zatem wpływa na kształt naszej przyszłości.

Równocześnie możemy jednak dostrzec w naszym kraju pojawianie się postaw przeciwstawiających się patriotyzmowi. Ich wspólnym podłożem jest egoizm. Może to być egoizm indywidualny, obojętność na los wspólnoty narodowej, wyłączna troska o byt swój i swoich najbliższych. Takie ignorowanie bogactwa, które każdy z nas otrzymał wraz z wspólnym językiem, rodzimą historią i kulturą, połączone z obojętnością na losy rodaków, jest postawą niechrześcijańską. Jest nią także egoizm narodowy, nacjonalizm, kultywujący poczucie własnej wyższości, zamykający się na inne wspólnoty narodowe oraz na wspólnotę ogólnoludzką. Patriotyzm bowiem zawsze musi być postawą otwartą. Jak słusznie pisał nasz wielki rodak Henryk Sienkiewicz: „hasłem wszystkich patriotów powinno być: przez ojczyznę do ludzkości”[1].

Mając na uwadze ów renesans polskiego patriotyzmu, ale także i realne jego zagrożenia, pasterze Kościoła w Polsce, pragną spojrzeć na te zjawiska z perspektywy nauczania Kościoła katolickiego.

I. Patriotyzm – perspektywa chrześcijańska

1. Uniwersalny wymiar patriotyzmu. Przede wszystkim pragniemy przypomnieć, że patriotyzm jest głęboko wpisany w uniwersalny nakaz miłości bliźniego. Międzypokoleniowa solidarność, odpowiedzialność za los najsłabszych, codzienna obywatelska uczciwość, gotowość służby i poświęcenia na rzecz dobra wspólnego, które ściśle łączą się z patriotyzmem, są zarazem realizacją orędzia zawartego w Ewangelii. Dlatego – jak pisał święty papież Pius X – „Kościół nauczał zawsze, że patriotyzm jest obowiązkiem i wiąże go z nakazem czwartego przykazania Bożego”[2]. Zarazem jednak dla uczniów Chrystusa miłość ojczyzny – jako forma miłości bliźniego – będąc wielką wartością, nie jest jednak wartością absolutną. Dla chrześcijanina, służba ziemskiej ojczyźnie, podobnie jak miłość własnej rodziny, pozostaje zawsze etapem na drodze do ojczyzny niebieskiej, która dzięki nieskończonej miłości Boga obejmuje wszystkie ludy i narody na ziemi. Miłość własnej ojczyzny jest zatem konkretyzacją uniwersalnego nakazu miłości Boga i człowieka.

Przypominali o tym rodakom, blisko pół wieku temu, polscy biskupi: „Choć człowiek stawia wartości ojczyste bardzo wysoko, to jednak wie, że ponad narodami jest Bóg, który jedyny ma prawo do tego, aby ustanawiać najwyższe normy moralne, niezależnie od poszczególnych narodów. Takie poczucie rzeczywistości opiera patriotyzm na prawdzie, oczyszcza go i uzdalnia do pogłębienia świadomości wspólnoty rodziny ludzkiej. Broni nas ono od obojętności na losy drugich, uwrażliwia coraz bardziej na potrzeby każdego człowieka, obojętnie jakim językiem mówi i jakie ma poczucie narodowe”[3].

W takiej chrześcijańskiej perspektywie miłość własnej ojczyzny wyraża się przede wszystkim przez postawę służby oraz troski i odpowiedzialności za potrzeby i los konkretnych ludzi, których Pan Bóg postawił na naszej drodze. Dlatego też za niedopuszczalne i bałwochwalcze uznać należy wszelkie próby podnoszenia własnego narodu do rangi absolutu, czy też szukanie chrześcijańskiego uzasadnienia dla szerzenia narodowych konfliktów i waśni. Miłość do własnej ojczyzny nigdy bowiem nie może być usprawiedliwieniem dla pogardy, agresji oraz przemocy.

2. Nacjonalizm przeciwieństwem patriotyzmu. Kościół w swoim nauczaniu zdecydowanie rozróżnia szlachetny i godny propagowania patriotyzm oraz będący formą egoizmu nacjonalizm.

Święty Jan Paweł II na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 1995 r. podkreślał, iż „należy ukazać zasadniczą różnicę, jaka istnieje między szaleńczym nacjonalizmem, głoszącym pogardę dla innych narodów i kultur, a patriotyzmem, który jest godziwą miłością do własnej ojczyzny. Prawdziwy patriota nie zabiega nigdy o dobro własnego narodu kosztem innych. To bowiem przyniosłoby ostatecznie szkody także jego własnemu krajowi, prowadząc do negatywnych konsekwencji zarówno dla napastnika, jak i dla ofiary. Nacjonalizm, zwłaszcza w swoich bardziej radykalnych postaciach, stanowi antytezę prawdziwego patriotyzmu i dlatego dziś nie możemy dopuścić, aby skrajny nacjonalizm rodził nowe formy totalitarnych aberracji. To zadanie pozostaje oczywiście w mocy także wówczas, gdy fundamentem nacjonalizmu jest zasada religijna, jak się to niestety dzieje w przypadku pewnych form tak zwanego «fundamentalizmu»”[4].

W podobny sposób, we wspomnianym już liście, ujmowali to polscy biskupi. Pisali oni: „Prawdziwa miłość do ojczyzny opiera się na głębokim przywiązaniu i umiłowaniu tego, co rodzime, niezależnie od czasu i przestrzeni. Łączy się z głębokim szacunkiem dla wszystkiego, co stanowi wartość innych narodów. Wymaga uznania wszelkiego dobra znajdującego się poza nami i gotowości do własnego doskonalenia się w oparciu o dorobek i doświadczenie innych narodów. Siłą twórczą prawdziwego patriotyzmu jest więc najszlachetniejsza miłość, wolna od nienawiści, bo nienawiść – to siła rozkładowa, która prowadzi do choroby i zwyrodnienia dobrze pojętego patriotyzmu”[5].

W tej samej chrześcijańskiej perspektywie zauważyć dziś chcemy, że patriotyzm, jako forma solidarności i miłości bliźniego, nie jest abstrakcyjną ideologią, ale moralnym wezwaniem aby świadczyć dobro tu i teraz: w konkretnych miejscach, konkretnych warunkach, pośród konkretnych ludzi. Nie będąc ideologią, patriotyzm nie narzuca też sztywnego ideologicznego formatu kulturowego, tym bardziej politycznego, ale w różnoraki sposób zakorzenia się i przynosi owoce w życiu ludzi i różnych wspólnot, które solidarnie chcą tworzyć dobro wspólne[6].

Patriotyzm różni się więc od ideologii nacjonalizmu, która ponad żywe, codzienne relacje z konkretnymi ludźmi, w rodzinie, w szkole, w pracy czy miejscu zamieszkania, przedkłada, często nacechowane niechęcią wobec obcych, sztywne diagnozy i programy polityczne. Różnorodność zaś kulturową, regionalną czy polityczną usiłuje zmieścić w jednolitym i uproszczonym schemacie ideologicznym.

Trzeba również podkreślić, że dojrzały patriotyzm rozumiany jako miłość bliźniego, solidarność, odpowiedzialność za los konkretnych ludzi, otwartość na współpracę z innymi, zdaje się być we współczesnym świecie jedną z recept na uczucia lęku, zagubienia i zagrożenia, którymi żywi się wiele ideologii – takich, które odrzucają istnienie więzi międzyludzkich, redukując człowieka do odizolowanego od innych indywiduum i takich, które odwołują się do języka nacjonalizmu.

Pragniemy zatem raz jeszcze dzisiaj podkreślić, że potrzebny jest w naszej ojczyźnie dobrze nam znany z historii patriotyzm otwarty na solidarną współpracę z innymi narodami i oparty na szacunku dla innych kultur i języków. Patriotyzm bez przemocy i pogardy. Patriotyzm wrażliwy także na cierpienie i krzywdę, która dotyka innych ludzi i inne narody.

3. Patriotyzm wszystkich obywateli. Dlatego podkreślamy i przypominamy, że swój wkład do życia i rozwoju naszej ojczyzny wnoszą wszyscy polscy obywatele. Historia i tożsamość naszej ojczyzny szczególnie ściśle związała się z łacińską tradycją Kościoła katolickiego. Niemniej, obok katolickiej większości, dobrze służyli naszej wspólnej ojczyźnie i nadal jej służą Polacy prawosławni i protestanci, a także wyznający judaizm, islam i inne wyznania oraz ci, którzy nie odnajdują się w żadnej tradycji religijnej. I choć dokonany przez niemieckich nazistów zbrodniczy Holokaust, a także inne tragiczne wydarzenia II wojny światowej oraz ich następstwa sprawiły, że wielu z nich niestety między nami zabrakło, to ich wkład na zawsze pozostanie wpisany w naszą kulturę, a ich potomkowie nadal wzbogacają nasze życie publiczne.

Dlatego też współczesny polski patriotyzm, pamiętając o wkładzie, jaki wnosi doń katolicyzm i polska tradycja, zawsze winien żywić szacunek i poczucie wspólnoty wobec wszystkich obywateli, bez względu na ich wyznanie czy pochodzenie, dla których polskość i patriotyzm są wyborem moralnym i kulturowym.

4. Patriotyzm tu i teraz. Chcemy także przypomnieć o codziennym i obywatelskim wymiarze naszego patriotyzmu. Albowiem w momentach trudnych, w chwilach niewoli i narodowej próby, patriotyzm bywał często wymagającym egzaminem z odwagi i heroizmu. Z poświęceniem i bohaterstwem zdawali go polscy powstańcy, żołnierze, działacze podziemia i antykomunistycznej opozycji demokratycznej. Zdawali go budowniczy polskiego państwa podziemnego, ludność cywilna Warszawy i wielu innych polskich miast i wsi, zdawali go przedstawiciele Kościoła. Zachowując wdzięczną pamięć o naszych bohaterskich braciach i siostrach, którzy już zdali ten egzamin, ze świadomością, że i my możemy być kiedyś do niego wezwani, winniśmy jednak pamiętać, że egzamin z patriotyzmu zdaje się również w czasie wolności i pokoju. Jak przypominali biskupi: „Prawdziwa miłość ojczyzny to nie tyle piękne, uroczyste deklaracje, ile praktyczna postawa, solidna troska i praca dla wspólnego dobra”[7].

Dziś zatem patriotyzm wyrażać się powinien w życiu naszych rodzin, które są pierwszą szkołą miłości, odpowiedzialności i służby bliźniemu. Przestrzenią, w jakiej codziennie zdajemy egzamin z patriotyzmu są miejsca, gdzie toczy się nasze codzienne życie – gmina, parafia, szkoła, zakład pracy, wspólnota sąsiedzka i lokalna. Wszędzie tam patriotyzm wzywa nas do życzliwości, solidarności, uczciwości i troski o budowanie wspólnego dobra.

Patriotyzm konkretyzuje się w naszej postawie obywatelskiej; w szacunku dla prawa i zasad, które porządkują i umożliwiają życie społeczne, jak – przykładowo – rzetelne płacenie podatków; w zainteresowaniu sprawami publicznymi i w odpowiedzialnym uczestnictwie w demokratycznych procedurach; w sumiennym i uczciwym wypełnianiu obowiązków zawodowych; pielęgnowaniu pamięci historycznej, szacunku dla postaci i symboli narodowych; w dbałości o otaczającą nas przyrodę; w zaangażowaniu w samorządność i działania licznych organizacji, w podejmowaniu różnych inicjatyw społecznych.

W sytuacji głębokiego sporu politycznego, jaki dzieli dziś naszą ojczyznę, patriotycznym obowiązkiem wydaje się też angażowanie się w dzieło społecznego pojednania poprzez przypominanie prawdy o godności każdego człowieka, łagodzenie nadmiernych politycznych emocji, wskazywanie i poszerzanie pól możliwej i niezbędnej dla Polski współpracy ponad podziałami oraz ochronę życia publicznego przed zbędnym upolitycznianiem. A pierwszym krokiem, który w tej patriotycznej posłudze trzeba uczynić, jest refleksja nad językiem jakim opisujemy naszą ojczyznę, współobywateli i nas samych. Wszędzie bowiem, w rozmowach prywatnych, w wystąpieniach oficjalnych, w debatach, w mediach tradycyjnych i społecznościowych obowiązuje nas przykazanie miłości bliźniego. Dlatego miarą chrześcijańskiej i patriotycznej wrażliwości staje się dziś wyrażanie własnych opinii oraz przekonań z szacunkiem dla – także inaczej myślących – współobywateli, w duchu życzliwości i odpowiedzialności, bez uproszczeń i krzywdzących porównań.

„«Nie miłujmy słowem i językiem, ale czynem i prawdą!» — przywoływał słowa Apostoła św. Jan Paweł II i dodawał – Zastanawiajmy się nad «polską prawdą». Rozważajmy, czy jest szanowana w naszych domach, w środkach społecznego przekazu, urzędach publicznych, parafiach. Czy nie wymyka się niekiedy ukradkiem pod naporem okoliczności? Czy nie jest wykrzywiana, upraszczana? Czy zawsze jest w służbie miłości?

Zastanawiajmy się nad «polskim czynem». Rozważajmy, czy jest podejmowany roztropnie. Czy jest systematyczny, wytrwały? Czy jest odważny i wielkoduszny? Czy jednoczy, czy też dzieli ludzi? Czy nie uderza w kogoś nienawiścią albo pogardą? A może tego czynu miłości, polskiego, chrześcijańskiego czynu jest zbyt mało?”[8] Te pytania Papieża-Polaka pozostają i dziś aktualne.

5. Patriotyzm narodowy i lokalny. W świetle zasady pomocniczości warto też dostrzec, że naturalnym wsparciem patriotyzmu narodowego jest patriotyzm lokalny. Nasza ojczyzna, jeśli nie ma być tylko kategorią symboliczną czy polityczną, powinna mieć kolor nieba i kształt krajobrazu konkretnego miejsca. A jej oblicze rozpoznajemy w twarzach i losach tych, z którymi wspólnie żyjemy na co dzień. Ważne jest zatem, aby nasza narodowa tożsamość i narodowy patriotyzm były otwarte na różnorodność lokalnych społeczności. By nasza polskość znajdowała swoją konkretyzację i wzbogacenie w specyfice, kulturze, obyczaju, a czasem szczególnym akcencie lub gwarze poszczególnych krain i regionów. Polska powinna pozostawać społecznością obywateli, którzy zachowując swą lokalną tożsamość, z troską zabiegają o dobro wspólne w skali państwa i czują się narodową wspólnotą.

6. Wzorce polskiej tożsamości. Skarbnicą i nauczycielką takiego, przenikniętego chrześcijańskim duchem, szlachetnego patriotyzmu jest wspólna narodowa historia. Nie mogąc przywołać wszystkich jej kart, przypomnijmy tylko, że przeplatają się w niej i uzupełniają dwa nurty: nurt polskości rdzennej, etnicznej i nurt polskości kulturowej.

Jak ujmował to Jan Paweł II: „Naprzód, w okresie zrastania się plemion Polan, Wiślan i innych, to polskość piastowska była elementem jednoczącym: rzec by można, była to polskość „czysta”. Potem przez pięć wieków była to polskość epoki jagiellońskiej: pozwoliła ona na utworzenie Rzeczypospolitej wielu narodów, wielu kultur, wielu religii. Wszyscy Polacy nosili w sobie tę religijną i narodową różnorodność. Sam pochodzę z Małopolski, z terenu dawnych Wiślan, silnie związanych z Krakowem. Ale nawet i tu, w Małopolsce – może nawet w Krakowie bardziej niż gdziekolwiek – czuło się bliskość Wilna, Lwowa i Wschodu.

Niezmiernie ważnym czynnikiem etnicznym w Polsce była także obecność Żydów. Pamiętam, iż co najmniej jedna trzecia moich kolegów z klasy w szkole powszechnej w Wadowicach to byli Żydzi. W gimnazjum było ich trochę mniej. Z niektórymi się przyjaźniłem. A to, co u niektórych we mnie uderzało, to był ich polski patriotyzm. A więc polskość to w gruncie rzeczy wielość i pluralizm, a nie ciasnota i zamknięcie. Wydaje się jednak, że ten „jagielloński” wymiar polskości, o którym wspomniałem, przestał być, niestety, w naszych czasach czymś oczywistym”.[9]

Chcemy dziś zatem przypomnieć, że w czasach historycznej świetności, Rzeczypospolita, zachowując swe tradycje i tożsamość, stała się wspólnym domem ludzi różnych języków, kultur, przekonań, a nawet religii. Pod polskim niebem i na polskiej ziemi obok siebie żyli, zabiegali o powszedni chleb, modlili się, tworzyli własny obyczaj i kulturę katolicy różnych obrządków, prawosławni, protestanci, żydzi i muzułmanie. A lojalnymi obywatelami Rzeczypospolitej Obojga Narodów obok etnicznych Polaków byli również Żydzi, Ukraińcy, Rusini, Litwini, Niemcy, Ormianie, Czesi, Tatarzy i przedstawiciele innych narodowości. Przypomnijmy też, że w czasach, gdy trawiły Europę wojny i prześladowania religijne, Rzeczypospolita pozostawała ostoją gościnności i tolerancji.

Dzięki temu ukształtował się w polskiej kulturze model patriotyzmu gościnnego, włączającego, inspirującego się najlepszym dorobkiem sąsiadów i całej chrześcijańskiej, europejskiej kultury. Patriotyzmu, dzięki któremu Polakami stawali się ci, którzy Polakami zostać chcieli, bez względu na swoje pochodzenie czy pochodzenie ich przodków. Patriotyzmu, którego oblicze współtworzyli i sławili między innymi św. Królowa Jadwiga, Mikołaj Kopernik, Adam Mickiewicz czy Joachim Lelewel. Patriotyzmu, który – w dialogu z innymi kulturami – kształtował polską literaturę, muzykę, naukę, sztukę, architekturę i obyczajowość.

W czasach niewoli i narodowego zmagania o niepodległość nasz patriotyzm pozostawał otwarty i solidarny z innymi. Dobrze oddaje to hasło „za wolność naszą i waszą” ze sztandarów, pod jakimi walczyli i ginęli Polacy w wieku XIX. Symbolizuje to także nasza narodowa nekropolia pod Monte Cassino, gdzie spoczywają bohaterscy polscy żołnierze różnych wyznań i religii. Wymownie przypominają o tym słowa św. Pawła „nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj”, które stały się dewizą duszpasterza „Solidarności”, błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki. Doskonale obrazuje to niepowtarzalny etos „Solidarności”, który w końcu XX wieku stał się czytelnym, szlachetnym i zwycięskim symbolem dla całego współczesnego świata.

7. Pamięć i przebaczenie. Wspominając wielką i piękną lekcję polskiej historii, trzeba z uznaniem dostrzec i docenić podejmowany dziś wysiłek historyków, organizacji publicznych i poszczególnych obywateli w utrwalaniu, a czasem przywracaniu narodowej pamięci. To dzięki niemu z wdzięcznością przypominamy sobie, a niekiedy dopiero poznajemy imiona narodowych bohaterów. To dzięki niemu pamiętamy o martyrologii tych wszystkich naszych braci i sióstr, którzy byli mordowani i prześladowani tylko dlatego, że byli Polakami.

Pamiętając o ich heroizmie oraz męczeństwie, musimy mieć pełną świadomość, że chrześcijaństwo wzywa nas do tego, abyśmy jako naród z odwagą wchodzili na drogę przebaczenia i pojednania. Abyśmy, kultywując pamięć o naszych ofiarach i cierpieniach, próbowali uwolnić ją od paraliżującego bólu, poczucia krzywdy, a czasem wrogości. Chcemy w tym kontekście przypomnieć słowa, jakie do Polaków skierował papież Franciszek: „Spoglądając na wasze najnowsze dzieje, dziękuję Bogu, że potrafiliście sprawić, by przeważyła dobra pamięć: na przykład, obchodząc 50-lecie wzajemnie ofiarowanego i przyjętego przebaczenia pomiędzy episkopatami polskim i niemieckim po drugiej wojnie światowej. Inicjatywa, która początkowo angażowała wspólnoty kościelne, zapoczątkowała nieodwracalny proces społeczny, polityczny, kulturowy i religijny, zmieniając historię stosunków między oboma narodami. Przy tej okazji przypomnijmy także deklarację wspólną między Kościołem katolickim w Polsce a Kościołem prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego: jest to akt, który rozpoczął proces zbliżenia i braterstwa nie tylko między dwoma Kościołami, ale również pomiędzy dwoma narodami”[10].

Także dziś, jako chrześcijanie wezwani jesteśmy, by pośród dramatycznych, historycznych ran, stawać się świadkami opartego o prawdę i miłosierdzie przebaczenia i pojednania. Jesteśmy przekonani, że cierpliwe zabieganie o te wartości, zarówno wobec naszych sąsiadów jak i wewnątrz kraju, jest nie tylko naszym obowiązkiem, ale także bezcennym wkładem, który jako chrześcijanie wnieść możemy w rozwój naszej umiłowanej ojczyzny.

II. Wychowanie do patriotyzmu

8. Odpowiedzialna polityka historyczna. W wielu krajach, także w naszej ojczyźnie, w budowanie narodowej tożsamości i postaw patriotycznych czynnie włączają się także instytucje państwa, samorządy i politycy. W coraz bardziej zglobalizowanym, zunifikowanym i zaawansowanym technologicznie świecie starania o zachowania własnej tożsamości, o wspólną historyczną pamięć, o poczucie narodowej solidarności oraz budowanie słusznego szacunku i respektu u innych uznać należy za uprawnione i uzasadnione.

Podkreślając to, chcemy zarazem zauważyć, że chrześcijańska perspektywa staje tu przed swoistym wezwaniem oraz wyzwaniem. Celem roztropnej polityki historycznej jest bowiem jednoczenie ludzi wokół wspólnego dobra, wzmacnianie więzi międzyludzkich i poczucia wspólnoty duchowych wartości ponad różnicami i podziałami. Dlatego w świetle chrześcijańskiego szacunku dla godności człowieka, a także chrześcijańskiej wizji polityki, za nieuprawnione i niebezpieczne uznać należy nadużywanie i instrumentalizowanie pamięci historycznej w bieżącej konkurencji i rywalizacji politycznej. Tam bowiem, gdzie naturalny w polityce spór nasyca się zbyt pochopnie analogiami historycznymi, a argumenty historyczne zastępują racje ekonomiczne, prawne czy społeczne, tam oddala się, a czasem staje się niemożliwa do osiągnięcia, perspektywa godziwego i niezbędnego w społeczeństwie demokratycznym, politycznego kompromisu.[11]

9. Szczególna misja rodziny. Mówiąc o różnych aspektach i wyzwaniach polskiego patriotyzmu, trzeba podkreślić niezastąpioną niczym misję rodziny. W naszej historii, zwłaszcza, gdy nie istniało wolne państwo polskie, była ona najważniejszą szkołą patriotyzmu. Także dziś, w wolnej Rzeczpospolitej, przywilej i moralny obowiązek budzenia i kształtowania postaw patriotycznych, podobnie jak przekaz wiary i wychowanie, spoczywają nade wszystko na rodzinie.

To bowiem w realiach życia domowego, w których wspólnie sprostać trzeba codziennym wyzwaniom, trudom i niepokojom poznajemy głęboki sens miłości, życzliwości, odpowiedzialności, ofiarności i poświęcenia, na których się opiera patriotyzm. To w rodzinie, w jej szczególnej bliskości, doświadczamy wartości, jakimi są zakorzenienie i solidarność, wierność i wspólnota. To niepowtarzalne dzieje naszych rodzin, w których objawia się całe bogactwo ludzkiej egzystencji, uczą nas, że moralną miarą działań – również tych społecznych czy patriotycznych – winien być nie tylko wzniosły program ideowy, ale także los i twarz konkretnego, żyjącego z nami człowieka. W tych niepowtarzalnych dziejach każdej z rodzin, historia narodowa splata się z lokalną specyfiką małych ojczyzn i życiowymi wyborami pojedynczych osób, czyniąc patriotyzm żywym, bogatym i różnorodnym. To w rodzinach rozwijamy naszą osobowość, odkrywamy zdolności i talenty, uczymy się wiary we własne siły, kształtujemy otwartość i życzliwości wobec świata, co z czasem czyni z nas aktywnych obywateli.

Z tych wszystkich powodów polska rodzina winna cieszyć się wsparciem społeczeństwa, samorządu i państwa, a jej rola, kompetencja i odpowiedzialność wychowawcza winna być w samym centrum systemu edukacyjnego. Z tych także powodów żywimy nadzieję, że jako rodzice, dziadkowie czy krewni, nie będziemy szczędzić czasu, by dzielić się z naszymi dziećmi osobistym doświadczeniem oraz wiarą, a także wiedzą o losach naszych rodzin i naszych wspólnot. Dzięki temu miłość społeczna, której nauczymy się w rodzinach, owocować będzie w przestrzeni publicznej dojrzałym patriotyzmem, obywatelskim zaangażowaniem, społeczną i gospodarczą kreatywnością, uczciwością, sumiennością, odpowiedzialnością i solidarnością.

10. Rola szkoły, Naturalnym wsparciem i sojusznikiem rodziny w kształtowaniu postaw patriotycznych winna być polska szkoła. Doświadczenia historyczne pokazują jak ważny i jak owocny był trud polskich nauczycieli, którzy w kolejnych pokoleniach kształtowali w Polakach postawy dojrzałego patriotyzmu. Ta szczególna misja szkoły, nauczanie młodego pokolenia na temat naszej ojczyzny, jej historii, współczesności, kultury, gospodarki, miejsca w Europie i współczesnym świecie, pozostaje nadal aktualna. Dziś jednak, w dobie tak zwanego społeczeństwa informacyjnego, które zalewa nas coraz większą falą rozmaitych, czasem niesprawdzonych lub uproszczonych wiadomości, wyzwaniem staje się nie tylko dostarczenie informacji, ale także, a może przede wszystkim, umiejętność ich sprawdzania, porządkowania i rozumienia. Ważne jest też zatem, aby w polskiej szkole młodzi Polacy, nie tylko przyswajali sobie wiedzę na temat ojczyny, lecz coraz bardziej uczyli się również tego, gdzie szukać wartościowych źródeł informacji, jak rozpoznawać prawdziwe autorytety i wartości, jak z szacunkiem dla wielkiego narodowego dorobku, samodzielnie budować prawdziwy obraz polskiej kultury, historii, życia publicznego i wyzwań jakie stają przed Polską, jak być twórczym i kreatywnym, aby dzięki temu w życiu dorosłym aktywnie służyć ojczyźnie. Szkoła jest bowiem także przestrzenią wychowania społecznego, miejscem gdzie w praktyce realizujemy postawy i wartości wyniesione z domu. To w niej uczymy się koleżeństwa, szacunku wobec starszych, pomocy słabszym, współpracy w grupie i szacunku dla myślących inaczej, a więc postaw i wartości, na których opiera się każdy dojrzały patriotyzm.

Przypominając to, wyrażamy przekonanie, że nauczyciele, we współpracy z rodzicami, kompetentnie i z zaangażowaniem nadal kształtować będą tożsamość narodową kolejnych pokoleń Polaków. Wierzymy, że ważną rolę w tym wielkim zadaniu odgrywać będzie szkolna nauka religii, która do wiedzy i postaw społecznych wnosi bezcenny wymiar miłości bliźniego. Mamy wreszcie nadzieję, że władze rządowe i samorządowe tworzyć będą coraz lepsze warunki dla realizacji tej ważnej i odpowiedzialnej misji polskich szkół i nauczycieli.

11. Zadania ludzi kultury. Odnosząc się do patriotyzmu i narodowej tożsamości, nie sposób też nie wspomnieć o odpowiedzialności twórców, ludzi kultury i mediów, których przywilejem i zadaniem jest poszukiwanie właściwych środków wyrazu, form i symboli, dzięki którym, jako wielka i różnorodna narodowa wspólnota możemy się komunikować oraz wspólnie przeżywać nasze doświadczenia, niepokoje i nadzieje.

Zjawisko globalizacji stawia przed nimi tym ważniejsze zadanie ukazywania kolejnym pokoleniom Polaków dramaturgii naszych dziejów, a także piękna polskiej ziemi oraz niepowtarzalnego wyrazu polskiej literatury, muzyki, sztuk plastycznych, filmu czy teatru. A głębokie zmiany społeczne i technologiczne czynią dziś szczególnie istotnym wyzwaniem poszukiwanie odpowiedniego języka ekspresji oraz symbiozy kultury wysokiej z masową, dzięki któremu wielka tradycja polskiej kultury i bezcenne doświadczenia pokoleń poprzednich spotkają się z doświadczeniami dnia dzisiejszego, a także nadziejami i niepokojami pokoleń najmłodszych.

Dlatego wyrażamy nadzieję, że w tej trudnej i odpowiedzialnej wobec tożsamości narodowej misji, polscy twórcy cieszyć się będą nadal wsparciem całego społeczeństwa oraz władz samorządowych i rządowych.

12. Harcerstwo, organizacje pozarządowe i samorządowe. Mówiąc o kształtowaniu postaw patriotycznych chcemy też wspomnieć o ważnej roli organizacji społecznych. Na szczególne wyróżnienie i uznanie zasługuje służący naszej Ojczyźnie ruch harcerski. Polscy harcerze w czasie II wojny światowej, tworząc unikalny wzór patriotyzmu, zapisali najpiękniejsze karty swej historii. Dlatego wychowawcze zaangażowanie tysięcy druhen i druhów włączające kolejne pokolenia Polaków w piękną tradycje służby Bogu, Polsce i bliźniemu, staje się jednocześnie szkołą koleżeństwa, odpowiedzialności i samodzielności. Warto więc, by władze publiczne wspierały już istniejące drużyny harcerskie, stwarzając jednocześnie warunki do powstawania nowych drużyn.

Ważną rolę do odegrania w tym zakresie mają także inne organizacje społeczne i pozarządowe: organizacje charytatywne, kluby turystyczne, koła miłośników przyrody, stowarzyszenia historyczne, ruch czytelniczy, kluby sportowe, towarzystwa kultywujące lokalną tożsamość i kulturę. Wszystkie te oddolne inicjatywy społeczne, często ponad podziałami politycznymi, tworzą społeczeństwo obywatelskie, budują narodową solidarność i wspólnotę, przybliżają piękno rodzimej przyrody, kultury i tradycji, stając się szkołą polskiego patriotyzmu. I wszystkie zasługują na szacunek oraz wsparcie.

Trzeba też w tym kontekście docenić rolę samorządów lokalnych. To one, dźwigając odpowiedzialność za codzienny kształt życia lokalnych społeczności, w tym polskiej szkoły, odpowiadają za patriotyczną edukację młodego pokolenia. To samorządy, często ponad politycznymi podziałami, biorą na siebie trud godnego przybliżania, upamiętniania narodowych rocznic i bohaterów. Ponadto, to właśnie samorządy kultywują lokalne formy patriotyzmu i tożsamości, dzięki którym polskość wyraża się w całym bogactwie i różnorodności naszych małych ojczyzn.

13. Patriotyzm i sport. Mówiąc o środowiskach odpowiedzialnych za kształt polskiego patriotyzmu, nie sposób nie wspomnieć o jego związku ze sportem. Warto tutaj przypomnieć, że to powstające na przełomie XIX i XX wieku między innymi w Krakowie, Warszawie, Lwowie czy na Górnym Śląsku polskie towarzystwa sportowe budziły i wzmacniały narodową świadomość Polaków. Warto też zauważyć, że we współczesnym świecie wielkie wydarzenia sportowe stały się istotną formą przeżywania tożsamości narodowej i demonstrowania patriotyzmu. Wielka rzesza kibiców, śledząc zmagania swych reprezentantów, szuka nie tylko emocji czy widowiska sportowego, ale doświadcza także i wyraża narodową wspólnotę, dumę i solidarność. Tę pozytywną wspólnototwórczą rolę pełni sport również na poziomie lokalnym, ucząc wierności, samopomocy oraz przywiązania do barw klubowych i symboli.

Dostrzegając i doceniając to wszystko, trudno zarazem nie zauważyć, że stadiony sportowe bywają niekiedy miejscem niepokojów i agresji, także o podłożu etnicznym. Zdarza się niestety, że kibice, wyrażając swoje emocje i przywiązanie do własnej drużyny, obrażają innych. Chcemy zatem powtórzyć, że także w tym, tak ważnym zwłaszcza dla młodego pokolenia wymiarze życia publicznego, narodowy czy też lokalny patriotyzm nie może być nigdy uzasadnieniem dla wrogości, pogardy i agresji.

Dlatego zwracamy się też z prośbą do sportowców, instruktorów i działaczy sportowych, by młodemu pokoleniu pokazywali sport nie tylko jako obszar zmagań i rywalizacji, ale także jako przestrzeń gry fair, przyjaźni, poświęcenia i szacunku dla rywala.

14. Historyczne rekonstrukcje. Pisząc o narodowej pamięci i wspierającej ją polityce historycznej, chcemy również wspomnieć coraz bardziej popularny, nie tylko w Polsce, fenomen rekonstrukcji historycznych. W dobie kultury popularnej i obrazkowej trudno nie dostrzec i nie docenić ich wartości. Wspierane przez władze publiczne, odtwarzane przez pasjonatów historii, przemyślane i dobrze przygotowane rekonstrukcje, podobnie jak interaktywne muzea, zwłaszcza w młodym pokoleniu mogą pobudzać i umacniać zainteresowanie narodową historią.

Jednak i tu potrzebna jest rozwaga. Przygotowując tego rodzaju inscenizacje pamiętać należy o misterium ludzkiej śmierci i cierpienia, lęku i bohaterstwa, których dostojeństwo i tajemnicę nie zawsze da się właściwie ukazać w masowych, plenerowych prezentacjach. Trzeba też pamiętać, że inscenizacje takie, z konieczności symboliczne i uproszczone, nie mogą wyrazić całej dramaturgii, a czasem grozy i okrucieństwa historycznych sytuacji, które przywołują, co z kolei rodzi ryzyko nadmiernych uproszczeń. Dotyczy to również znaków i symboli narodowych i patriotycznych, za wierność którym nasi rodacy niejednokrotnie płacili najwyższą cenę. Nie powinno się ich banalizować, lecz odnosić z szacunkiem i pietyzmem.

Z chrześcijańskiego punktu widzenia trzeba wreszcie podkreślić, że wojna, choć często ujawnia ludzką wielkość i bohaterstwo, nie jest barwną opowieścią czy przygodą, ale dramatem, cierpieniem i złem, któremu należy zawsze zapobiegać.

Zakończenie

Na zakończenie, raz jeszcze chcemy podziękować tym wszystkim, dzięki którym polski patriotyzm jest trwały oraz żywotny. Jednocześnie pragniemy podkreślić, że wielka lekcja polskiego patriotyzmu jest nam wszystkim nie tylko dana, ale i zadana. Polska była, jest i powinna pozostać we współczesnej Europie i świecie symbolem solidarności, otwartości i gościnności.

Dlatego ponownie zwracamy się do rodziców, nauczycieli, przedstawicieli władz publicznych i polityków, urzędników i funkcjonariuszy służb państwowych, samorządowców, twórców kultury i ludzi mediów, duszpasterzy, katechetów, instruktorów harcerskich, działaczy społecznych, historycznych rekonstruktorów i sportowców, aby nie ustawali w kształtowaniu szlachetnego, opartego o chrześcijańską miłość bliźniego, polskiego patriotyzmu.

Chcemy też zadeklarować i wyrazić przekonanie, że Kościół katolicki w Polsce, podobnie jak to czynił w historii, będzie – środkami wynikającymi z jego misji – takie działania doceniał i wspierał.

Dokument przyjęty na 375. Zebraniu Plenarnym
Konferencji Episkopatu Polski

Warszawa, dnia 14 marca 2017 r.

Przypisy:

[1] Odpowiedź na ankietę paryskiego „Le Courrier Européen” cyt. za: D. Gawin, Polska, wieczny romans. O związkach literatury i polityki w XX wieku, Kraków 2005, s. 41.

[2] Pius X, List apostolski, 11 kwietnia 1909, cyt. za: Cz. Strzeszewski, Katolicka nauka społeczna, KUL, Lublin 2003, s. 508.

[3] List Episkopatu Polski o chrześcijańskim patriotyzmie, Poznań 5 września 1972, w: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974, Éditions du Dialogue, Paryż 1975, s. 708.

[4] Jan Paweł II, Przemówienie Ojca Świętego do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Nowy Jork, 5 października 1995, w: L’Osservatore Romano (edycja polska), 11-12/1995, s. 7.

[5] List Episkopatu Polski o chrześcijańskim patriotyzmie, s. 707.

[6] W analogiczny sposób na temat ideologii pisał św. Jan Paweł II. Zob. Encyklika Centesimus Annus, 46.

[7] List Episkopatu Polski o chrześcijańskim patriotyzmie, s. 708.

[8] Jan Paweł II, Kraków, 8 czerwca 1997. Homilia podczas kanonizacji bł. Jadwigi Królowej, cyt. za: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/krakow_08071997.html.

[9] Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość, Znak, Kraków 2005, s. 91-92.

[10] Przemówienie Ojca Świętego Franciszka do władz oraz korpusu dyplomatycznego, Kraków-Wawel, 27 lipca 2016, cyt. za: Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią (Mt 5, 7), Przemówienia i homilie Franciszka w Polsce 27-31 lipca 2016, Michalineum, Marki 2016, 29-30.

[11] Por. J. Ratzinger, Kościół-ekumenizm-polityka, Poznań 1990.

 

 

 

 

 

 

kolorowanka-legenda-o-powstaniu-pily    Zaproszenie Legenda o powstaniu Piły ze zbioru „Zaklęta w kamień – podania, legendy i baśnie z powiatu pilskiego”, autorstwa Krystyny i...
spolecznego-komitetu-budowy-masztu   W imieniu Społecznego Komitetu budowy masztu z flagą Polski w Pile przy rondzie NSZZ Solidarności, dziękujemy za wpłaty pieniędzy na portal...
razem-postawmy-masz-z-polska-flaga   Szanowni Państwo, Obelisk przy rondzie NSZZ Solidarność jest łatwo pomijany - mało kto wie, że tam jest i w jakich okolicznościach powstał....
poszukiwany-tlumacz-do-wydania-ksiazki-pt-historia-gminy-zydowskiej-w-schonlanke   Poszukiwany tłumacz, tłumaczka w ramach wolontariatu do przetłumaczenia i wydania książki pt. Historia gminy żydowskiej w Schonlanke: 1736-1940,...
rocznica-katastrofy-kolejowej-w-pile   Rocznica katastrofy kolejowej w Pile Zarząd Rejonowy Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Pile Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
druga-debata-prezydencka   Zadaj pytanie kandydatom na Prezydenta Piły.  Zapraszamy do udziału w debacie w Pile. Niech nasz wybór będzie świadomy. Poznajcie...
gwda-operacja-czysta-rzeka Gwda - operacja czysta rzeka. Piła 2024. Zapraszamy Mieszkańców Piły do społecznej akcji sprzątania brzegów rzeki Gwdy oraz terenów leśnych...
bronimy-parowozowni-w-pile  Bronimy Parowozowni w Pile! W ostatnich dniach pojawiły się informację, że pilski Okrąglak przejdzie na własność Gminy Piła. Jak poinformowała...
debata-prezydencka-w-pile  Zapraszamy do udziału w przedwyborczej debacie prezydenckiej w Pile.   Społeczna debata prezydencka w Pile odbędzie się w dniu 28 marca...
dolacz-do-akcji-sprzatanie-swiata    Piła, Jezioro Piaszczyste i okoliczne lasy! W dniu 3 marca 2024 roku odbył się Bieg Tropem Wilczym, którego trasa biegła lasami przy...
20-dni-w-mariupolu-w-2-rocznice-agresji-na-ukraine   20 dni w Mariupolu - w 2. rocznicę agresji na Ukrainę Zapraszamy na przedpremierowy pokaz filmu pt. 20 dni w Mariupolu, reż. Mstyslav...
42-rocznica-wprowadzenia-stanu-wojennego-w-polsce    Zapraszamy na uroczystości upamiętniające 42 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.   13 grudnia 2023 roku (środa) -...
siec-forum-dialogu  Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA przystąpiło do Sieć Forum Dialogu. Sieć osób połączonych głębokim zaangażowaniem we wspólną...
116-rocznicy-urodzin-swietej-pamieci-siostry-anny-tekli-budnowskiej   W imieniu organizatorów i patronów honorowych zapraszamy na uroczystość 116 rocznicy urodzin Świętej Pamięci Siostry Anny Tekli Budnowskiej,...
gdziekolwiek-cie-posla-pojdziesz      "Gdziekolwiek cię poślą, pójdziesz…"   - wystawa poświęcona kapelanom wojskowym ofiarom zbrodni...
siostry-franciszkanki-rodziny-maryi    Mamy zaszczyt zaprosić na uroczyste otwarcie wystawy pt. „Siostry, […] matkami żydowskich dzieci. Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi...
rozliczmy-zbrodnie-wojenne-w-ukrainie   Sprawiedliwość dla ofiar wojny. Rozliczmy zbrodnie wojenne w Ukrainie! Prawnicy walczą o sprawiedliwość.Project Sunflowers.   Zapraszamy...
rezim-lukaszenki   Niezależne związki zawodowe w Białorusi są traktowane przez reżim Łukaszenki jako zagrożenie dla tamtejszej dyktatury. Przed sfałszowanymi...
film-pt-matusia    Zapraszamy na pokaz filmu pt. „Matusia” – fabularyzowany film dokumentalny, produkcji Instytutu Pamięci Narodowej oraz wystawy pt....
podaruj-swiateczna-paczke-osobie-bezdomnej   Podaruj Świąteczną paczkę Osobie bezdomnej. Wigilia Bożego Narodzenia w Pile. Kiedy: 24 grudnia 2022 roku, godz. 12.oo. Gdzie: Piła, plac...
historia-polski-w-formie-rapowanej-niezwykla-plyta-od-stryju   Pochodzący z Piły raper Stryju stworzył nietypową płytę, na której opowiada całą historię Polski… rapując.Historia Polski w formie rapowanej....
wigilia-dla-osob-bezdomnych-i-samotnych-w-pile   Wigilia dla Osób bezdomnych i samotnych w Pile! Zapraszamy do współpracy przy organizacji Wigilii Bożego Narodzenia dla Osób...
agata-urbanska-kalendarza-kurza-chata-na-2023-rok   Pani Agata Urbańska - kalendarza Kurza Chata na 2023 rok. Wykonany z ukłonem w stronę matki natury - drukowany na papierze z odzysku....
historia-zydow-w-pile-wystawa-fotografii  Historia Żydów w Pile – wystawa.   Salezjańska Szkoła im. Jana Pawła II w Pile oraz Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA,...
przemyslowy-chow-zwierzat-a-srodowisko-raport    Przemysłowy chów zwierząt a środowisko Polski Klub Ekologiczny Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA zapraszają do...
w-starym-kinie      Zapraszamy na spotkanie pt. „W Starym Kinie”którego gościem będzie dr Stanisław Janicki Prowadzenie: dr Wiesław Kot 29...
wymagania-weterynaryjne-dla-prowadzenia-schronisk-dla-zwierzat Szanowni Państwo!   Zapraszamy na spotkanie z Panem Wojciechem Kurkowskim, pełnomocnikiem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do Spraw...
chcesz-zostac-dziennikarzem   Chcesz zostać lokalnym dziennikarzem czasopisma EFFATA? Chcesz pisać o ważnych sprawach z naszej okolicy, aktualności, wiadomości, wywiady i...
w-czasach-kiedy-na-wielka-skale-wycina-sie-w-pile-drzewa     W czasach kiedy na wielką skalę wycina się w Pile drzewa, proszę zgłaszać drzewa jako pomnik przyrody - ratujmy drzewa dla przyszłych...
modlitwa-o-dar-pokoju   Zapraszamy Mieszkańców Piły do wspólnej modlitwy o POKÓJ.   Kiedy: 27 lutego 2022, g. 20.oo Miejsce: Piła, Pl. Zwycięstwa, przy pomniku...
nie-dla-likwidacji-centrum-tarczy-w-pile      Pani Maria Kubica Przewodnicząca Rady Miasta Radna   Biuro Rady Miasta Piły pl. Staszica 10, 64-920 Piła e-mail:...
walne-zebranie-stowarzyszenia-inicjatyw-spolecznych-effata-w-pile       KRAJOWY REJESTR SĄDOWYStan na dzień 09.11.2021 godz. 12:42:28Numer KRS: 0000162787 Informacja odpowiadająca odpisowi...
40-rocznica-wprowadzenia-stanu-wojennego-1981-2021        Śladami stanu wojennego 40. rocznica pamięci o zamordowanych i prześladowanych w stanie...
28-akcja-sprzatanie-swiata-w-pile     Akcja sprzątanie świata w Pile. RAPORT z akcji w liczbach. J   W tym roku posprzątaliśmy okolicę Zalewu koszyckiego oraz...
cztery-pory-milowania-koncert-w-pile   Cztery Pory Miłowania - koncert w Pile! :) Pub ClassicPiła, 17 września 2021, godz. 20.oo Wstęp wolny. Zaprasza Pani Wioletta Lesińska, Pub...
spotkanie-z-pania-maria-staniszewska    Zapraszamy na spotkanie z Panią Marią Staniszewską, Prezeską Polskiego Klubu Ekologicznego (PKE). Spotkanie odbędzie się w dniu 16...
zakleta-w-kamien   Zapraszamy na promocję książki Zbigniewa Noski, pt. „Zaklęta w kamień".   W imieniu autorów i wydawcy mamy zaszczyt zaprosić Państwa na...
nie-dla-likwidacji-tarczy      Pan Piotr GłowskiPrezydent Miasta PiłyUrząd Miasta PiłyPlac Staszica 10, 64-920 Piłae-mail: prezydent@um.pila.pl   Pani...
historia-zydow-w-pile-wystawa       Zapraszamy na otwarcie wystawy fotografii pt.: Historia Żydów w Pile. „History of the Jewish Community of Schneidemühl - 1641...
nie-zapomnijcie-tamtych-dni   Zapraszamy na pokaz fotografii Ryszarda Janickiego   Nie zapomnijcie tamtych dni   40 rocznica podpisania porozumienia w Gdańsku...
przyjaciele-zwierzat     Program pt. "Przyjaciele Zwierząt w Powiecie Pilskim" Program adresowany jest do mieszkańców Powiatu Pilskiego, którego celem...
problemy-w-schronisku-w-pile   Projekt wstępny – do dyskusji – do zbiorowej pracy – Przyjaciele zwierząt w Pile. Wstępne zbiorcze zestawienie problemów jakie są obecnie w...
bank-karmy-dla-bezdomnych-zwierzat-w-pile   Bank karmy dla bezdomnych zwierząt w Pile.   Projekt non - profit, dotyczący bezpłatnej dystrybucji karmy dla bezdomnych psów i kotów...
warsztaty-fotograficzno-dokumentalne   19 czerwca 2020 Warsztaty fotograficzno-dokumentalne, Piła, lipiec 2020   Zapraszamy do udziału w warsztatach fotograficznych dla...
zapomniane-historie-film-autorstwa-zbyslawa-kaczmarka   Powstał film, zrealizowany przez Pana Zbysława Kaczmarka w TVP3 Poznań o życiu Siostry Anny Budnowskiej urodzonej zakonnicy z...
nie-bedzie-lak-kwietnych-w-pile Nie będzie łąk kwietnych w Pile!   Co z łąkami kwietnymi w Pile? - Pan Piotr Głowski, prezydent Miasta Piły wycofuje się ze wcześniejszych...
pokaz-filmow-z-festiwalu-niepokorni-niezlomni-wykleci     NSZZ „Solidarność” Starostwo Powiatowe w Pile I Liceum Ogólnokształcące w Pile Stowarzyszenia EFFATA   zapraszają na...
140-lat-linii-kolejowej-poznan-pila   140 lat linii kolejowej Poznań - Piła.   Zapraszamy na promocję książki (albumu) pt. 140 lat linii kolejowej Poznań – Piła, autorstwa...
odsloniecie-tablicy-przy-cmentarzu-jenieckim-w-leszkowie     Towarzystwo Miłośników Miasta Piły Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA Firma Interlok i Agencja Cameleon zapraszają na...
30-100-pl-30-lat-wolnosci   Piotr Wójcik 30/100_PL. 30 lat wolności   Rodzinna pamięć, indywidualne losy, różnorodne miejsca zamieszkania bohaterów układają się w...
1989-musimy-wygrac   Wystawa fotografii, pt. „1989. Musimy wygrać!”,  Jarosława Macieja Goliszewskiego.   Wystawa „1989. Musimy wygrać!”....
8883-oo-zlotych-dla-angeli-nygi  8883,oo złotych dla ANGELI NYGI :)   Fundacja 1 % Dobra oraz Agencja Reklamy OPUS Pana Pawła Ładzińskiego zebrała kwotę...
laki-kwietne-w-pile   Pan Piotr Głowski Prezydent Miasta Piły Urząd Miasta Piły Plac S. Staszica 10, 64-920 Piła Tel. 67 212 62 10 e-mail:...
historia-zydow-w-ujsciu   Ujski Dom KulturyStowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATAZwiązek Gmin Wyznaniowych ŻydowskichBiuro Filii w Poznaniu zapraszają na otwarcie...
dla-angeli-nygi  Galeria 1 % dobra  Zdarzyło się nad Gwdą – dyskretna ulotność krajobrazu.   Kup zdjęcie i pomóż Angeli pokonać chorobę!...
macierzynstwo   Odsłonięcie pomnika pt. „Macierzyństwo – Rodzina”     Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA NSZZ SOLIDARNOŚĆ w...
cmentarz-jeniecki-w-pile Pomóż zbudować nową tablicę informacyjną na cmentarzu jenieckim w Pile-Leszkowie    Prosimy o wsparcie wykonania i zamontowanie nowej...
zdarzylo-sie-nad-gwda  Zdarzyło się nad Gwdą – dyskretna ulotność krajobrazu   Wystawa fotografii Piotra Grzesia i Krzysztofa Tollasa, poświęcona walorom...
dobre-bo-dobre-w-pile-pomoc-dla-angeli-nyga   DOBRE BO DOBRE w Pile J POMOC dla Angeli Nyga J   Zapraszamy na koncert DOBRE BO DOBRE. Kiedy: 30 maja (czwartek) 2019, g. 20.oo Gdzie:...
no-more-chernobyls   No more Chernobyls   Zapraszamy na otwarcie wystawy fotografii oraz promocję książki pt. CZARNOBYL INSTRUKCJE PRZETRWANIA - KATE...
oswiadczenie   Oświadczenie w kwestii Apelu w sprawie obserwacji i rozwiązania VI Pilskiego Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych – opublikowanego w dniu 27...
znaki-dobra-2019   REGULAMIN KONKURSU DZIENNIKARSKIEGO ZNAKI DOBRA 2019   1. Organizator    Głównym organizatorem konkursu jest Stowarzyszenie...
pilski-informator-kulturalny-pik   Witamy na stronie internetowego czasopisma pt. Pilski Informator Kulturalny. Pilski Informator Kulturalny dostępny jest pod...
fundacja-1-dobra   Fundacja 1% Dobra to niezależna organizacja typu non-profit.   Misją Fundacji 1% Dobra jest tworzenie szans i możliwości na poprawę życia...
aleksandra-bogdan-tomik-niepodlegla     MOJE WIERSZE   Aleksandra Bogdan z domu Snadna Niepodległa     TOMIK w pliku PDF jest dostępny pod...
52-swiatowy-dzien-pokoju   O podejmowanie zdecydowanych działań na rzecz pokoju zaapelował Ojciec Święty. 1 stycznia 2019 roku 52. Światowy Dzień Pokoju. Jego hasło...
bol-egzystencji           Ból egzystencji Rahma Ali, palestynka z Jerozolimy   Urodziłam się w palestyńskim obozie dla...
1oo-lat-wolnosci Organizatorzy: Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Towarzystwo Miłośników Miasta Piły Starostwo Powiatowe w Pile Młodzieżowy Dom Kultury w...
stoimy-tutaj-razem-w-celu-zachowania-pamieci-zydow-z-pily  foto: Przemysław Grabiński - Życie Piły     Stoimy tutaj razem w celu zachowania pamięci Żydów z Piły. Nie możemy zmienić...
macierzynstwo-rodzina     W imieniu Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA i Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego SOLIDARNOŚĆ w Pile oraz...
sprzatanie-swiata-w-pile   Sprzątanie świata w Pile :) razem z jej inicjatorką Mirą Stanisławską - Meysztowicz :) Zróbmy w Pile porządek! :)   Piła, 8...
80-rocznica-spalenia-synagogi-w-pile     80. rocznica spalenia przez Niemców Synagogi w Pile   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Poznańska Filia Związku Gmin...
wielkopolska-jakiej-nie-znamy    Organizatorzy Konkursu: Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w...
list-otwarty-dotyczacy-wycinek-drzew-w-pile List otwarty dotyczący wycinek drzew w PilePiła – sierpień 2018 Szanowni decydenci, wykonawcy, mieszkańcy! Miasto jest delikatnym organizmem, w którym...
od-b-do-a-opowiesc-o-przyrodzie   Wernisaż wystawy fotografii pt. od B do A, opowieść o przyrodzie. Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Galeria Spichlerz "Wacek"Stowarzyszenie...
nagroda-publicznosci   „Wielkopolska, jakiej NIE znamy” - konkurs fotograficzny.   Nagroda publiczności! J   Proszę ze wszystkich zamieszczonych zdjęć...
tekla-anna-budnowska   Rodziny Budnowskich i Kabatów Towarzystwo Miłośników Miasta Piły Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Zgromadzenie Sióstr...
pani-doktor-dorota-suminska-w-pile   Pani doktor Dorota Sumińska w Pile J   Lekarz weterynarii z wykształcenia, współpracownik Najwyższej Izby Kontroli, z zamiłowania...
noc-muzeow-w-bialosliwiu   Gminny Ośrodek Kultury w Białośliwiu oraz Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA w ramach I NOCY MUZEÓW zapraszają na promocję książki oraz...
czy-w-nowej-wsi-ujskiej-moze-dzialac-ferma-trzody-chlewnej   Czy w Nowej Wsi Ujskiej może działać ferma trzody chlewnej?   Dzisiaj na zaproszenie Rady Sołeckiej Nowej Wsi Ujskiej oraz Stowarzyszenia...
ferma-trzody-chlewnej Czy w Nowej Wsi Ujskiej może działać ferma trzody chlewnej?   Rada Sołecka Nowej Wsi Ujskiej Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
pan-profesor-pawel-spiewak-w-pile     Pan Profesor Paweł Śpiewak w Pile! J   Biblioteka w Pile zaprasza na spotkanie z Panem Profesorem Pawłem...
oswiadczenie-w-sprawie-pana-zenona-jazdzewskiegoeffata... zapamiętajcie dobrze effata.... otwórzcie wasze serca i umysły na dobro i...
schronisko-w-pile Czy współczesne schroniska dla zwierząt spełniają swoją rolę? Czy są azylem dla nieszczęśliwych istot, czy sposobem na biznes? Do jakich czynów może...
pt-1-dobra     pt. 1 % dobra :)     Zapraszamy do udziału w festiwalu pt. 1 % dobra :) Trudno jest wybrać jedną ogranizację lub osobę,...
siostra-anna-budnowska-z-pily   Siostra Anna Tekla Budnowska z Piły ze zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, otrzymała pośmiertnie Medal Sprawiedliwi wśród Narodów...
51-swiatowy-dzien-pokoju   ORĘDZIE PAPIEŻA FRANCISZKA NA 51. ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU – 1 STYCZNIA 2018 R. Danie osobom ubiegającym się o azyl, uchodźcom, migrantom i...
wsa-uchyla-decyzje-prezydenta-pily   Wojewódzki Sąd Administracyjny uchyla decyzję Prezydenta Piły       Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu po rozpoznaniu...
scenariusze-lekcji-dla-nauczycieli   Mariusz Frankowski HISTORIA ŻYDÓW W PILE – SCENARIUSZE LEKCJI DLA NAUCZYCIELI PIŁA 2017/5777 Starszym braciom w wierze poświęcam SPIS...
wernisaz-wystawy-fotografii-pt-bialo-czerwona Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATAoraz Autor Marek Lapiszapraszają na wernisaż wystawy fotografii pt. Biało-czerwona 14 grudnia 2017 r., godz....
spotkanie-z-joanna-i-andrzejem-gwiazdami Region Wielkopolska NSZZ "Solidarność"Parafia rzymskokatolicka pw. Świętej Rodziny w PileSalezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży w PilePilscy...
dolacz-do-maratonu-pisania-listow-w-pile   DOŁĄCZ DO MARATONU PISANIA LISTÓW w Pile! W tym roku podczas Maratonu będziemy pisać listy w sprawie obrońców i obrończyń praw człowieka z 10...
koncert-charytatywny-dla-miry         Koncert charytatywny dla Miry :) Zapraszamy na koncert charytatywny,   który odbędzie się w SALI MIEJSKIEJ...
jedziemy-do-ksiaznicy-pomorskiej-w-szczecinie   Książka i wystawa pod wspólnym tytułem Historia Żydów w Pile zagości w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie w dniu 18 grudnia 2017 roku o godz....
ilona-dworak-cousin-w-pile     Witam!   Proszę o przyjęcie zaproszenia do programu pobytu w Pile pani dr Ilony Dworak Cousin - przewodniczącej Towarzystwa...
spalenia-synagogi-w-pile    Rocznica spalenia przez Niemców Synagogi w Pile Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz Grupa Niebanalni Medialni z Zespołu...
wielkopolska-jakiej-nieznamy     „Wielkopolska, jakiej NIEznamy” - konkurs...
happy-olo-pogodna-ballada-o-olku-dobie       Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Pile Stowarzyszenie Koneserzy...
otwarcie-wystawy-w-poznaniu   Dzisiaj w Rosz Haszana, Nowy Rok 5778, w siedzibie Gminy Żydowskiej w Poznaniu, odbyło się otwarcie wystawy i promocja książki pod wspólnym...
110-rocznica-remontu-pierwszego-parowozu-w-pile   Patronat honorowy: Pan Marcin Porzucek Poseł na Sejm RP Pan Eligiusz Komarowski Starosta Pilski Pani Maria Bochan Towarzystwo Miłośników...
ksiazka-pt-historia-zydow-w-pile  Książka pt. Historia Gminy Żydowskiej z Piły od roku 1641 do Holokaustu/510 stron, twarda okładka, Wydanie I, czerwiec 2017/   Autor:...
historia-zydow-w-pile          Zapraszamy na promocję książki oraz otwarcie wystawy fotografii pod wspólnym tytułem Historia Żydów w...
rabin-polski-w-pile   W imieniu Eligiusza Komarowskiego Starosty Pilskiego oraz Artura Łazowego, prezesa Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA, zapraszamy na...
chrzescijanski-ksztalt-patriotyzmu   Za niedopuszczalne i bałwochwalcze uznać należy wszelkie próby podnoszenia własnego narodu do rangi absolutu, czy też szukanie chrześcijańskiego...
ochrona-przyrody-w-miescie   Ochrona przyrody w mieście Człowiek wydziera przyrodzie coraz więcej przestrzeni i przystosowuje ją do własnych potrzeb. Zwykle tak modyfikuje...
siedem-aniolow   Festiwal Siedem Aniołów Jarocin 2017    Udostępnij tę stronę na Facebooku    Udostępnij tę stronę na...
finisaz-pokonkursowej-wystawy-fotografii   Zbigniew Hoffman Wojewoda Wielkopolski Eligiusz Komarowski Starosta Pilski Artur Łazowy Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
raport-nik    Przedstawiamy prezentację pana Andrzeja Aleksandrowicza - dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli, Delegatura w Poznaniu...
jakosc-powietrza      Petycja w sprawie jakości powietrza oraz przygotowania dyrektywy dotyczącej oceny poziomu zapach w środowisku i zarządzania...
bezdomnosci-zwierzat    ZAPROSZENIE na konferencję dotyczącą zapobiegania bezdomności zwierząt oraz sytuacji w schronisku Piła Leszków.   Konferencja...
wystawa-w-szydlowie foto: Krzysztof Bogdanowicz   Dariusz Chrobak Wójt Gminy Szydłowo Grażyna Bednarek  Dyrektor Centrum Upowszechniania Kultury Artur...
jozef-skrzek Koncert Józefa Skrzeka w Pile!   Józef Skrzek dla Kingi Żołędziewskiej, ośmioletniej dziewczynki, która na całym ciele naznaczona jest bliznami...
wystawa-w-wysokiej   Marek Madej Burmistrz Miasta i Gminy Wysoka Czesław Pająk Dyrektor Ośrodka Upowszechniania Kultury w Wysokiej Artur Łazowy...
zmiany-w-ksiegowosci Jakie zmiany w księgowości dla NGO w 2017 roku? autor(ka): Krzysztof Śliwiński, współpr. AG, RK  2017-01-09, 03:04   Pod koniec...
swiatowy-dzien-pokoju-2017   ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA NA 50. ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU 1 STYCZNIA 2017 ROKU     Wyrzeczenie się przemocy: styl polityki...
swiat-chrystusa  „Świat Chrystusa”.   Patrząc na dzieje świata z perspektywy historyka widać jak na dłoni, że uległ on całkowitej zmianie po tym, gdy...
obywatelski-marsz-dla-pokoju   Obywatelski Marsz dla Pokoju Berlin – Aleppo  #CivilMarchForAleppo Manifest Nadszedł czas, aby działać. Nie możemy już dłużej siedzieć...
laureaci-konkursu-pt-sladami-stanu-wojennego   Laureat konkursu pt. „Śladami STANU WOJENNEGO”. 35 Rocznica Wprowadzenia Stanu Wojennego, 1981 – 2016. Nagroda – Eligiusza Komarowski,...
skladamy-2648-podpisow        Pan Piotr GłowskiPrezydent Miasta Piły Pan Rafał ZdzierelaPrzewodniczący Rady Miasta URZĄD MIASTA PIŁYPlac...
marek-kaminski-w-pile        Marek Kamiński w Pile? Marek Kamiński, ur. 24 marca 1964 w Gdańsku, – polski polarnik, podróżnik, przedsiębiorca. Jako...
35-rocznica-wprowadzenia-stanu-wojennego  Zapraszamy na otwarcie rocznicowej wystawy pt.: NSZZ „Solidarność” i opozycja demokratyczna w Wielkopolsce 1980–1990, przygotowanej przez...
ojciec-leon-w-pile   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA zaprasza na spotkanie z Ojcem Leonem Knabitem OSB   kiedy: 10 listopad 2016 /czwartek/...
miasteczko-krajenskie Gminny Dom Kultury w Miasteczku Krajeńskim Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA   Zapraszają na otwarcie pokonkursowej wystawy...
maraton-pisania-listow-w-pile   Maraton Pisania Listów w Pile! - szukamy ochotników do współpracy! :)   kontakt:Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
nie-dla-cyrku-ze-zwierzetami-w-pile   Nie dla cyrku ze zwierzętami w Pile! Petycja w sprawie wprowadzenia zakazu organizacji przedstawień cyrkowych z wykorzystaniem zwierząt na...
sladami-stanu-wojennego   Śladami STANU WOJENNEGO 35. Rocznica Wprowadzenia Stanu Wojennego 1981 - 2016. Konkurs na pracę pisemną i grafikę /malarstwo,...
lobzenica-wystawa-fotografii   Gminne Centrum Kultury w Łobżenicy Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA   Zapraszają na otwarcie pokonkursowej wystawy...
co-sie-dzieje-rujnuje-w-pile   foto: Barbara Podlecka   Co się dzieje /rujnuje/ w Pile?   Inwestycja pod nazwą: rewitalizacja przestrzeni publicznej w ramach...
jozef-pyrz-prorok "Prorok" Nie żyje , współtwórca polskiego ruchu hipisów W Gawłówku pod Bochnią w wieku 70 lat zmarł Józef Pyrz, współzałożyciel ruchu hipisowskiego w...
w-obronie-zwierzat   Petycja w sprawie złego traktowania zwierząt w schronisku Piła Leszków.   Petycję tę kierujemy do wszystkich osób, którym los zwierząt...
spalarna-odpadow      Czy w Pile planowana jest budowa spalarni odpadów?   Prosimy o udział w konsultacjach społecznych, poprzez wpisy do...
wyrzysk-wystawa-fotografii   Zapraszamy na otwarcie pokonkursowej wystawy fotografii Pt.: „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”.   Wernisaż: 30 wrzesień 2016, g. 17.00...
zbieramy-opinie   Zbieramy opinie na temat działalności pilskiego schroniska dla zwierząt!   Od kilku tygodni wrze na linii władze schroniska dla...
laudato-si   Laudato Si - widowisko plenerowe   Siedem dni stwarzania świata - ŚWIĘTO. Taniec – Światło – Muzyka - Ogień Ponad 70 aktorów....
wystawa-w-bialosliwiu   Zapraszamy na otwarcie pokonkursowej wystawy fotografii Pt.: „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”.   16 sierpnia 2016 /wtorek/, godz....
ujscie-wystawa-fotografii   Zapraszamy na otwarcie pokonkursowej wystawy fotografii Pt.: „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”.   15 lipca 2016 /piątek/, godz....
stan-wojenny-35-rocznica                  35. rocznica wprowadzenia stanu wojennego 1981 –...
zygmunt-selwat    W imieniu Wojewody Wielkopolskiego, Starosty Pilskiego, Towarzystwa Miłośników Miasta Piły oraz Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych...
zaproszenie-na-wystawe   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Eligiusz Komarowski – Starosta Pilski   Zapraszają na otwarcie pokonkursowej wystawy Pt.:...
wyniki-konkursu-pt-powiat-pilski-jakiego-nie-znamy        I wszystko stało się jasne!       31 maja 2016 roku odbyło się posiedzenie Komisji...
adam-wajrak   Ujski Dom Kultury Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA zapraszają na spotkanie z Adamem Wajrakiem, który opowie o swojej najnowszej...
poznanski-czerwiec-56   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu NSZZ Solidarność Oddział w Pile oraz honorowy...
konkurs-fotograficzny-powiat-jakiego-nie „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy” - Konkurs fotograficzny.   Celem konkursu jest dzielenie się wrażeniami, spojrzeniem na otaczającą nas...
relacja-z-koncertu-raz-dwa-trzy   6216,20 złotych – taką kwotę uzbierano podczas koncertu zespołu Raz Dwa Trzy, który odbył się w dniu 10 marca 2016 w sali Państwowej Wyższej...
historia-spolecznosci-zydowskiej   Wstęp do: Historia społeczności żydowskiej w Pile - od 1641 roku do Holokaustu Dobre monografie łączą dwie podstawowe cechy. Dają ogólny,...
60-rocznica-poznanskiego-czerwca   W czerwcu będziemy obchodzić 60 rocznicę POZNAŃSKIEGO CZERWCA 1956.   Wystawa prezentowana jest z okazji 60 rocznicy przebiegu...
konkurs-fotograficzny Jeszcze kilka dni i ogłaszamy nowy konkurs fotograficzny pt. „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”     Celem konkursu jest dzielenie się...
30-rocznica-katastrofy-w-czarnobylu   30 rocznica katastrofy w Czarnobylu Europejski Tydzień dla Przyszłości 30 lat po Czarnobylu i 5 lat po Fukushimie   Zapraszamy 7...
raz-dwa-trzy-koncert     Raz Dwa Trzy     – HOSPICJUM W PILE         Koncert zespołu Raz Dwa Trzy   Koncert...
rachunkowosc-w-ngo Szanowni Państwo! Organizacje Pozarządowe!    W imieniu Błażeja Pardy Posła na Sejm RP oraz Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA,...
swiatowy-dzien-pokoju-2016   ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 2016 1 STYCZNIA 2016 ROKU Przezwycięż obojętność i zyskaj...
aleksander-doba-polski-podroznik   Aleksander Doba - polski podróżnik, kajakarz i odkrywca Zapraszamy na spotkanie w Pile 15 grudnia 2015, godz. 17.00...
maraton-pisania-listow-2015 Bohaterowie Maratonu Pisania Listów 2015   MARATON PISANIA LISTÓW zbliża się wielkimi krokami. W tym roku odbędzie się w dniach 12/13...
13-grudnia-1981   Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie   NSZZ "Solidarność" Oddział w Pile   Parafia Świętej Rodziny w...
masz-glos-masz-wybor Masz Głos, Masz Wybór Ruszyła społeczna kampania informacyjna przed wyborami parlamentarnymi. Jej pomysłodawcą i organizatorem jest koalicja...
solidarnosci-z-uchodzcami Akcja społeczna   Są takie chwile, kiedy trzeba głośno i wyraźnie wypowiedzieć swoje zdanie. Powiedzieć o wartościach, które łączą, a nie dzielą....
pan-wypig   Pan Wypig   - Miałem być fotografem. Dogadałem się ze znajomym, że będę się u niego szkolił. Ale postawiłem warunek: tylko nic nie mów...
miasto-podzielone Miasto podzielone Scenariusz filmowy Klaudia Rogowicz Na podstawie książki Petera Simonsteina Cullmana History of the Jewish Community of...
energetyka-obywatelska Energetyka obywatelska. Modelowe rozwiązania prawne promujące obywatelską własność odnawialnych źródeł energii. Energetyka obywatelska to...
120-lat-temu  120 lat Wyrzyskiej Kolejki Powiatowej 1895-2015       120 lat temu kolejka wąskotorowa wspięła się jarem ze stacji w...
nepal-potrzebuje-naszej-pomocy     3962,64 zł., taką kwotę mieszkańcy Piły zebrali dla nepalczyków, którzy ucierpieli w wyniku trzęsienia ziemi podczas wczorajszego...
rdos-w-poznaniu-w-sprawie-bobra Artur Łazowy - prezesStowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA W związku z Pana wiadomością z 16 kwietnia 2015 r., Regionalny Dyrektor Ochrony...
25-lecie-transformacji W tym roku przypada 25-lecie rozpoczęcia w Polsce transformacji systemowej, pierwszych demokratycznych wyborów do SAMORZĄDU...
cmentarz-zydowski-w-pile Uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego XVII-wieczny Cmentarz Żydowski w Pile, będzie miała miejsce w dniu 2 czerwca (wtorek) o godz. 10.00 w...
jadwiga-maria-staniszkis          Historia idei, jako sposób do zrozumienia RosjiZapraszamy na otwarte spotkanie z panią profesor Jadwigą Marią...
koncert-zespolu-reportaz   Koncert zespołu Reportaż14 kwietnia /wtorek/ 2015 r. godz. 19.25   Klub Muzyczny ScenaPiła, al. Piastów...
najdluzsza-w-europie  Powiat pilski posiada najdłuższą w Europie sieć linii kolejowej o rozstawie 600 mm. Dzisiaj mija 120 lat od pierwszego kursu. W 1890 roku...
25-lecie-samorzadu-lokalnego   W tym roku przypada 25-lecie rozpoczęcia w Polsce transformacji systemowej, pierwszych demokratycznych wyborów do SAMORZĄDU LOKALNEGO. Będąc...
dzien-wody 23 marca 2015 roku zapraszamy do obchodów Dnia Wody   Z tej pięknej okazji nasze miasto odwiedzi Ks. Stanisław Jaromi, prezes Ruchu...
ks-jan-kaczkowski-w-pile     Zapraszamy na otwarte spotkanie z ks. dr Janem Kaczkowskim - prezesem Zarządu Puckiego Hospicjum   Termin: 28 kwietnia 2015...
henryk-palczewski-spotkanie   Zapraszamy na spotkanie z twórcą "ARS"2 - Radio Broadcast Henrykiem Palczewskim 3 lutego /wtorek/ 2015 r. godz. 19.oo Klub Muzyczny Scena,...
swieto-stworzenia-swiata   Rekolekcje naukowo - artystyczne Sacrosongu święta stworzenia świata i człowieka pod patronatem św. Jana Pawła II Łódź,  Kościół...
swiatowy-dzien-pokoju   ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA NA ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU 1 STYCZNIA 2015 ROKU Już nie niewolnicy, lecz bracia 1. Na początku nowego roku,...
swieta-bozego-narodzenia Chwała Bogu, który Dzieckiem do nas przychodzi i pokój ludziom, którzy przyjmują Jego miłość. Radosnych dni świętowania Narodzenia Pańskiego, niosących...
maraton-pisania-listow 270 listów napisali pilanie podczas Maratonu pisania listów Amnesty International.   W Pile w obronie więźniów sumienia i innych osób...
spotkanie-z-jerzym-stepniem Zapraszamy na spotkanie otwarte z panem Jerzym Stępniem   - prezesem Trybunału Konstytucyjnego w latach 2006-2008, sędzią Trybunału...
otwarcie-wystawy-rysunkow-jacka-fedorowicza NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” Region Wielkopolska Oddział w Pile Parafia Świętej Rodziny w Pile Instytut Pamięci Narodowej Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
masz-glos-masz-wybor-w-pile        W imieniu Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA, zapraszam do uczestnictwa w akcji MASZ GŁOS MASZ WYBÓR, której...
wyniki-raportu-biznes-i-samorzad-wzajemne-relacje   Witam!   W ramach akcji społecznej MASZ GŁOS MASZ WYBÓR, planujemy zorganizować w Pile, debatę i przedstawić wyniki raportu BIZNES I...
historia-gminy-zydowskiej-z-pily   Zapraszamy do współpracy przy wydaniu w polskim tłumaczeniu książki pt. „History of the Jewish Community of Schneidemuhl - 1641 to the...
rocznica-obalenia-muru-berlinskiego  rocznica obalenia MURU BERLIŃSKIEGO Witam!   Planuje organizacje wyjazdu do Berlina, w dniach od 7 do 9 listopada 2014 roku /jeden dzień...
podroz-do-pily-dla-upamietnienia-rodziny-piller Podróż do Piły dla upamiętnienia rodziny Piller „Prawdziwie umarli Ci, którzy zostali zapomniani” Żydowskie przysłowie   Wstęp Książeczka ta...
lancuch-ludzi-stop-odkrywceŁańcuch Ludzi – STOP ODKRYWCE!  23 SIERPNIA OŚMIOKILOMETROWY ŁAŃCUCH LUDZI POŁĄCZY SZKOŁĘ PODSTAWOWĄ W GRABICACH (POLSKA) Z KOŚCIOŁEM W KERKWITZ...
niewinne-oko-nie-istnieje   Wojciech Wilczyk NIEWINNE OKO NIE ISTNIEJE Wernisaż: 25.10.2014 /sobota/ godz. 18.00 miejsce: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w...
kontener-wolnosciKontener Wolności na pilskim deptaku. Wystawa pt. „Polskie Wolności - w rocznicę przemian 1989.   Wystawa odbędzie się w dniach 3/4.08.2014 od...
zapytaj-radnego-co-zrobil-w-twojej-sprawie   zapytaj radnego co zrobił w twojej sprawie http://www.bip.pila.pl/content.php?cms_id=34||menu=p1     Rada...
debata-spoleczna-inicjatywy-razem-1989        Debata społeczna Inicjatywy Razem 1989 – podejmiemy próbę oceny minionego ćwierćwiecza. Zaproszenie do publicznej...
inicjatywa-razem-1989   W związku z przypadającą w 2014 r. 25. rocznicą zwycięstwa obozu „Solidarności” w wyborach 4 czerwca 1989 r., w imieniu INICJATYWY RAZEM 1989...
otwarcie-wystawy-pila-jakiej-nie-znamy  ZAPRASZAMY na otwarcie wystawy „PIŁA, JAKIEJ NIE/ZNAMY”. Foto Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz...
wystawa-fotografii-anny-bohdziewicz   Wystawa fotografii Anny Bohdziewicz pt. „1989 – wszystko od nowa”,  – fotografka niezależna z Warszawy, kuratorka wystaw i autorka tekstów...
przeglad-filmow-andrzeja-wajdy   Przegląd filmów Andrzeja Wajdy pt. „DROGI DO WOLNOŚCI”. Każdy seans poprzedzony będzie prelekcją wprowadzającą w tematykę filmu....
drogi-do-wolnosci-inicjatywy-1989W związku z przypadającą w 2014 r. 25. rocznicą zwycięstwa obozu „Solidarności” w wyborach 4 czerwca 1989 r., w imieniu INICJATYWY 1989 oraz...
lightroom-5-obrobka-cyfrowa-fotografiiLightroom 5 – Obróbka cyfrowa fotografii - warsztaty   Piła, 7-8 czerwca 2014   Warsztaty są skierowane nie tylko do osób rozpoczynających...
dolina-noteci-gdy-wisla-krolowa-to-ksiezniczka-notec   W imieniu Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA, proszę o przyjęcia zaproszenia do współorganizacji Międzynarodowego DNIA ZIEMI w powiecie...
forum-inicjatyw-pozarzadowych-2014 Forum Inicjatyw Pozarządowych Piła, 8 kwiecień /wtorek/ 2014 Piła, sala sesyjna w Starostwie Powiatowym, al. Niepodległości 33/35   Planowany...
piotr-ikonowicz-w-pilePIOTR  IKONOWICZ 12 kwietnia 2014 w Pile - spotkanie otwarte sala widowiskowa, godz. 12.00 PSM, ul. Sikorskiego 33     Kancelaria...
bitwa-pod-grunwaldem Bitwa pod Grunwaldem  Jana Matejki Zapraszamy do obejrzenia haftowanej repliki obrazu pt. "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki. Replika do obejrzenia w...
najlepsza-inicjatywe-spoleczna-za-2013  Czy Wiesz o jakiejś ciekawej inicjatywie społecznej z powiatu pilskiego?   Czy Chcesz, aby dowiedzieli się o niej także inni?   Czy...
pila-jakiej-nie-znamy Foto Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA ogłasza Konkurs Fotografii pt.: „PIŁA, JAKIEJ NIE/ZNAMY”. kliknij i ściągnij...
konsultacje-spoleczne pan Grzegorz Idziak   Witam Pana!   Uprzejmie proszę o konsultacje Zarządzenie Nr 964(12)14 Prezydenta Miasta Piły z dnia 13 stycznia 2014 r. w...
another-pink-floyd-w-pile  Another PINK FLOYD oraz B4 Musical Magic zagrają w dniu 30 marca 2014 /niedziela/ o godz. 18.00, bilet: 25pln, Koncert w Pile, Club SEVEN, ul....
filip-springer-wanna-z-kolumnada WANNA Z KOLUMNADĄ reportaż o polskiej przestrzeni Filip Springer   26 luty 2014 rok, g. 18.00 /środa/ Uniwersytet im. Adama Mickiewicza ul....
historia-spolecznosci-zydowskiej-w-pile History of the Jewish Community of Schneidemuhl– 1641 to the Holocaust   Historia społeczności żydowskiej w Pile –od 1641 roku do...
nie-zgadzamy-sie-na-uchwalanie-zlego-prawa   Nie zgadzamy się na uchwalanie złego prawa FOR: L. Balcerowicz i J. Stępień wzywają do sprzeciwu wobec uchwalania złego prawa   Szanowni...
maraton-pisania-listow-ai   W niedzielę 8 grudnia 2013 roku w Pile rusza Maraton Pisania Listów Amnesty International.   Akcja rozpocznie się projekcją filmu dokumentalnego...
smierdzacy-problem-odorow W Polsce brak jest uregulowań prawnych dotyczących ODORÓW /smrodów wywołanych głównie działalnością rolno przemysłową/. Od 1993 roku trwają prace...
pussy-riot-modlitwa-punkaPussy Riot w Pile Film dokumentalny, Rosja, Wielka Brytania 2013 Pussy Riot. Modlitwa punka Piła, 8.12.2013, g. 17.00 – Kino KORAL   weź...
parade-psow-w-pile   Parada na czterech i dwóch nogach   Po raz siódmy mieszkańcy Piły mieli okazję uczestniczyć w paradzie psów - imprezie organizowanej z okazji...
nowy-adres-www-effata-of-pl   Mamy nowy adres internetowy   Zapraszamy do zaglądania   www.effata.of.pl                          
camino-de-santiago-to-droga-dla-kazdego    Camino de Santiago to droga dla każdego.   O tyle niezwykła, że każdy przeżywa ją na inny sposób. Warto przejść te kilometry, żeby zrozumieć coś...
slot-art-festival-2013    O slocie dowiedziałam się już zeszłego roku od mojego wuja Piotra. Niestety nie mogłam wtedy jechać z powodu innego wyjazdu w tym samym...
kurs-przewodnikow-po-pile     Stowarzyszenie EFFATA przygotowuje KURS PRZEWODNIKÓW PO PILE. Szukamy osób chętnych do współpracy!   Kurs przewodników miejskich edycja...
przedstawiamy-kolejnych-bohaterow-spolecznej-akcji-500-dobrych-uczynkow-na-urodziny-pily     Kolejne dobre uczynki dla Piły   Przedstawiamy kolejnych bohaterów społecznej akcji „500 dobrych uczynków na urodziny Piły”. Dzieci z Grupy...
konkurs-fotografii-pt-pila-jakiej-nie-znacieFoto Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA ogłasza Konkurs Fotografii pt.: „PIŁA, JAKIEJ NIE/ZNAMY”.   Celem konkursu jest...
wspolnie-na-rzecz-eliminacji-broni-nuklearnej  Jarosław Wałęsa i Jej Wysokość Królowa Jordanii Noor - wspólnie na rzecz eliminacji broni nuklearnej.   W Parlamencie Europejskim odbyła się...
miedzy-niebem-a-ziemia    Galeria PIACHY Foto Grupa Twórcza Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA   oraz Autorka   zapraszają na wystawę fotografii   pt.:...
komunizm-la-belle-epoque  Komunizm – la belle époque     Zapraszamy do obejrzenia wystawy plenerowej pt.: Komunizm – la belle époque. Dekada lat siedemdziesiątych XX...
v-konkurs-ekologiczny Z okazji Wielkopolskich Spotkań Gospodarczych witamy Państwa na finale V Konkursu ekologicznym pt. „Międzynarodowy Rok Współpracy w Dziedzinie Wody”,...
500-dobrych-uczynkow-pila  500 dobrych uczynków na 500 lat Piły.   Każdy  może zrobić prezent dla naszego Miasta.   500 dobrych uczynków na urodziny Piły, to społeczna...
sluga-bozy-ks-j-popieluszko     Wystawa pt.: Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947-1984)  Wystawa przedstawia życie i działalność duszpasterską ks. Jerzego Popiełuszki, jego...
tsa-koncert     Podczas koncertu charytatywnego pt. TSA dla HOSPICJUM, w dniu 26 stycznia 2013, w Klubie BROWAR w Pile na rzecz budowy pilskiego Hospicjum...
wolny-tybet   Wywieś flagę tybetańską u siebie w domu! Działania z okazji rocznicy tybetańskiego powstania narodowego - propozycje działań, informacje, przydatne...
pt-twarze-bezpieki-1944-1990     W imieniu Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Internowanych i Represjonowanych oraz Stowarzyszenia...
program-wizyty-rodziny-piller-w-pile       „Dlaczego nie poznać wszystkich?”   Ludzi można dzielić na wiele sposobów. Są introwertycy i ekstrawertycy, szaleńcy i asekuranci, esteci...
forum-inicjatyw-pozarzadowych       Centrum Informacyjno-Doradcze przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz Marian Martenka, przewodniczący Rady Powiatu...
cykl-portretow-amazonki   Cykl portretów AMAZONKI 2011 ukazuje Amazonki, które wygrały z rakiem dzięki pomyślnemu leczeniu, którego nieuniknioną częścią są zabiegi amputacji...
empatia   DZIEŃ BEZ FUTRA – DEMONSTRACJA W WARSZAWIE   Zapraszamy na ogólnopolską demonstrację z okazji Dnia Bez Futra zorganizowaną przez Koalicję na...
inicjatywa-tato-net   Zapraszamy do serwisu http://www.tato.net   Biuletyn w formacie tekstowym publikujemy co kilka tygodni i rozsyłamy e-mailem na adresy osób...
dzialania-godne-uwagi         Protokół z Konkursu „Działania godne uwagi” w Pile, sporządzony w dniu 8 listopada 2012       Organizatorem Konkursu jest Centrum...
ekonomia-spoleczna   Zapraszamy do serwisu   www.ekonomiaspoleczna.pl   Serdecznie zapraszamy i życzymy miłej lektury. Redakcja Portalu...
serwis-edukacji-antykorupcyjnej    zapraszamy na stronie serwisu   www.antykorupcja.edu.pl     Szanowni Państwo,   poniżej przesyłamy przegląd najnowszych informacji, które...
chronmy-klimat      zapraszamy na stronę www.chronmyklimat.pl  O portalu Portal ChronmyKlimat.pl powstał w listopadzie 2008 roku jako projekt Instytutu na...
cyrk-nie-dziekuje   "Gdyby ludzie wiedzieli, co kryje się za kulisami tego kolorowego, cyrkowego świata ze zwierzętami, nigdy więcej nie poszliby do...
czasopismo-effata  Czasopismo EFFATA –pismo wydawane przez Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA. Witamy na stronie internetowego czasopisma EFFATA, poświęconego...

Dodatkowe informacje

Strona powstała dzięki współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową im. St. Staszica w Pile
Copyright EFFATA (2012)