WANNA Z KOLUMNADĄ

reportaż o polskiej przestrzeni

Filip Springer

 

26 luty 2014 rok, g. 18.00 /środa/

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

ul. Kołobrzeska 15, 64-920 Piła


- wstęp wolny

 

Zapraszamy na spotkanie z Filipem Springerem, autorem książki, pt. WANNA Z KOLUMNADĄ.

 

Spotkanie z fotografem odbędzie się we środę, 26 lutego 2014 rok, o godz. 18.00 w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Pile, Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Pile, przy ulicy Kołobrzeska 15.

 

 

„Wanna z kolumnadą” Filipa Springera to pasjonująca opowieść autora o planowaniu przestrzennym w naszym kraju. 

 

Tuż przed wojną Polska miała jeden z najlepszych systemów planowania przestrzennego w Europie! Wiele krajów brało z nas przykład. Po wojnie jednak system został scentralizowany i odszedł w zapomnienie. Dziś już nikt nie planuje ani centralnie ani przestrzennie. Panuje u nas jeden wielki chaos.

 

Autor uparł się jednak i postanowił znaleźć w tym szaleństwie jakąś metodę. Przemierzył Polskę wszerz i wzdłuż, obserwując planowanie przestrzenne w naszym kraju. I tak z pozornie mało interesującego, nudnego zagadnienia, powstała intrygująca opowieść o naszym kraju i jego ludziach, którzy tworzą naszą rzeczywistość. Trochę straszna, ale i czasami zabawna. 

„Wanna z kolumnadą” to historia o ładzie przestrzennym, czyli o czymś, „o czym każdy w Polsce słyszał, ale nikt od dawna tego nie widział”.

 

Nikt o tym nie marzył, po prostu tak wyszło. Adres ani dobry, ani zły. Czterysta metrów przeciętności z warzywniakiem pośrodku. Po bokach bloki, w blokach przyciasne mieszkanka. Takie większe wnęki na szafy, z oknami. Ściany cienkie, kuchnie ślepe. W zimie dość chłodno, w lecie ciut za ciepło. Sąsiedzi z tych chamowatych. Trochę zieleni i trochę psich gówien, parkingi gdzie popadnie. Nic tu nie zachwyca, bo nie miało zachwycać. Chodziło o zaspokojenie najbardziej prymitywnego głodu, jaki może mieć miasto – głodu mieszkań. Są więc bloki z widokiem na bloki. Modernizm sprowadzony do czystej fizjologii. Wykwit pragmatyzmu bez grama finezji.
Co kilka lat Centrum Badania Opinii Społecznej zadaje Polakom dwa pytania. Na pierwsze z nich – gdzie mieszkasz? – prawie połowa respondentów odpowiada, że w bloku. Odpowiedź na drugie – gdzie chciałbyś mieszkać? – jest jeszcze prostsza. Brzmi ona: „Nie tutaj”.
A zatem Warszawa, ulica Urbanistów – miejsce, z którego Polacy chcą uciec.
Szczecin. Niedzielny czerwcowy wieczór. Centrum miasta w świetle bankowych witryn. Idealnie puste kawiarnie. Dalej – nowa galeria handlowa, jeszcze w budowie. Pusty parking, szopa z dykty, reklamowy ekran na lawecie. Potem deptak, grupka dzieciaków na ławce. Po prostu siedzą i patrzą. Głębiej jeszcze dwa parkingi i cały ciąg bud i budek zabitych dechami. Można by tu kupić kebab, ale akurat zamknięte. Jeszcze szopa z kurczakami, stoisko ze sznurowadłami i facet palący papierosa. Znowu galeria handlowa.
Po drodze plac z półpustymi ogródkami i klubem go-go.
Dalej kiosk, a w nim lokalna gazeta z tytułem Co się dzieje z naszym centrum?.
Całkiem inne niedzielne popołudnie w Łodzi. Sobota w Poznaniu, piątek w Katowicach, czwartek w Lublinie, środa we Wrocławiu.
Bywa tam tak, że się człowiek zastanawia, czy nie wydarzyło się coś, o czym nie wie, coś, co kazało innym zostać w domu. Zaraza albo wojna.
Najpierw znikają ludzie. Potem kawiarnie, księgarnie, małe bary, miejsca, gdzie można posiedzieć. Powstają banki, salony telefonii komórkowej… Życie w nich zamiera po osiemnastej.
Ta pustka to właśnie skutek ucieczki.
Najbogatsi uciekają do góry. To upragniony kierunek. Jest 23 maja 2012 roku, wiatr i czerwony dywan. Panie przytrzymują finezyjne kreacje, panowie przygładzają niesforne grzywki, kardynał pilnuje kołnierza.
Słychać pełen emfazy głos Piotra Fronczewskiego:
–    Oto Sky Tower, marzenie i dzieło Leszka Czarneckiego. Panie prezesie, proszę o symboliczne przecięcie wstęgi.
Jeszcze fanfary i już zebrani ruszają do środka. Przodem prezes z małżonką (ona potem powie, że jest mu za ten budynek taka wdzięczna), dalej prezydent Wałęsa, Leszek Balcerowicz i kardynał w purpurze. Za nimi inni goście. Wszyscy ze statusem VIP-a.
Oglądaniu towarzyszy zadzieranie głowy, przy którym usta otwierają się mimowolnie, lecz milczą. Chwilę potem prezes z kieliszkiem szampana w dłoni stoi już na czerwonym podium i mówi:
–    Nie pytaj, co twój kraj może zrobić dla ciebie, pytaj, co ty możesz zrobić dla swojego kraju.
Eksplozja konfetti. Eksplozja oklasków. Fanfary.
–    Rozmawiałem dziś rano z prezydentem Wałęsą o tym, jak powinna być budowana Europa. Byliśmy zgodni, że powinna być budowana w oparciu o wartości – dodaje prezes. – Ten budynek jest tego przykładem.
Patrząc na Sky Tower z boku, można by uznać, że jedyną wartością, jaka przyświecała jego powstaniu, był rozmiar. Można by, gdyby się było złośliwym. A przecież się nie jest.
–    To wbrew pozorom nie jest kwestia mojego ego, ale jeśli ktoś tak chce uważać, to może uznać, że moje ego zostało zaspokojone – ripostuje profilaktycznie prezes.
Jeśli nie wielkość, to może zysk? Firmy Czarneckiego wpompowały w Sky Tower miliard złotych. Ceny mieszkań wahają się tu od dziesięciu do trzydziestu sześciu tysięcy złotych za metr Najdroższy, dwupoziomowy apartament o powierzchni siedmiuset metrów kwadratowych z basenem kosztuje ponad dwadzieścia milionów złotych.
–    Nigdy nie interesował mnie wynik finansowy tej inwestycji. Najważniejsze było skończenie tego monumentalnego obiektu. Chcieliśmy dać wartość miastu – zaznacza czwarty z najbogatszych Polaków.
A więc zysk też nie. Być może wartością, którą prezes ma na myśli, ale o tym nie mówi, jest arogancja? Sky Tower to jedyny drapacz chmur we Wrocławiu i pasuje do tego miasta jak pięść do nosa. Miał być najwyższy w kraju, ale kryzys pokrzyżował prezesowi plany i palmę pierwszeństwa nadal dzierży warszawski dar Stalina. Ale i tak Sky Tower widać niemal z każdego zakątka miasta, widać z obwodnicy Wrocławia, widać z podmiejskich osiedli. Prawdopodobnie nie widać go tylko z kosmosu. Jego cień przesuwający się po mieście jest jak wskazówka gigantycznego zegara, która w miesiącach letnich około godziny czternastej trzydzieści dociera nad wrocławski rynek. O Sky Tower nie da się nie pamiętać, na ten budynek trzeba patrzeć, czy się tego chce, czy nie. Przypomina Pałac Kultury nie tylko wysokością, ale też totalnością, z jaką funkcjonuje w przestrzeni. W zapewnienia prezesa, że nie chodziło o ego, trudno uwierzyć.
Drapacze chmur zawsze były formą ucieczki. W USA pod koniec XIX wieku uciekano przed rosnącymi cenami działek. Trzeba z nich było wycisnąć, ile się da. Tamten pomysł sprawdził się tylko połowicznie, wieżowce zabiły centra amerykańskich miast. Wieczorami jest tam pusto.
Ci, którzy dziś kupują mieszkania na czterdziestym piętrze, uciekają przede wszystkim od miasta. Chcą mieć ciastko i zjeść ciastko. Stać ich. Od zgiełku chronią tu potrójne szyby, od smrodu – wysokość i klimatyzacja, kontakt z naturą zapewni bliskość nieba albo, od biedy, prywatny taras z zielenią, o którą zadba „pan od doniczek”.
W dole pozostanie pustka. Bo ci, których nie stać na ucieczkę do góry, muszą rozpełznąć się na boki.
To właśnie z powodu ucieczki musiały umrzeć bociany na szczecińskim Warszewie. Miejscowi mówią, że były tu od zawsze, to znaczy odkąd na bociana mówi się tu „bocian”, a nie „der Storch”. Gniazdo znajdowało się najpierw na kominie starej piekarni, niedaleko kościoła. Gdy komin zaczął się rozpadać, umieszczono je na specjalnym słupie. To był rok 1998 i na Warszewie, obrzeżnej dzielnicy Szczecina, nie stało jeszcze zbyt wiele domów. Bociany przylatywały co wiosnę, składały jaja, wychowywały potomstwo i odlatywały. Mieszkańcy na tyle je polubili, że najpierw nadali im imiona: Antek i Tosia, a z czasem zainstalowali przy ich gnieździe kamery internetowe. Od tej chwili już każdy w Polsce mógł obserwować warszewskie boćki. Fajnie było.
Aż przyszedł 2010 rok i któregoś dnia internauci uderzyli na alarm, że pisklaki w gnieździe przestały się ruszać. Wezwano straż pożarną i weterynarzy. Martwe ptaki wydobyto z gniazda. Ich sekcja wykazała, że zanim znieruchomiały, najadły się szkła.
Historia powtórzyła się rok później. Znowu alarm internautów i trzy martwe ptaki w gnieździe. Dwa następne nie przeżyły nawet doby. W ich żołądkach znaleziono kawałki kafli, cegieł i folię. Nie znaleziono natomiast zbyt wiele tego, czym normalnie żywią się bociany. Wszystko przez to, że Antek i Tosia nie mają już gdzie na Warszewie polować. Rocznie przybywa tej dzielnicy około tysiąca mieszkańców. Już nikt nie pamięta, kiedy dawne łąki i pola zostały zamienione na działki, ogrodzone płotami i sprzedane. Stoją tam teraz domy. Gdy spojrzeć na Warszewo z lotu ptaka, staje się jasne, że czas bocianów w tym miejscu właśnie dobiegł końca.
Jeżeli chcemy szukać ludzi, których nie ma w centrum Szczecina czy innych polskich miast, to trzeba tę sprawę połączyć z bocianami z Warszewa.
–    Podręcznikowy przykład! – ekscytuje się Michał Beim i wyskakuje z samochodu. Gramolę się za nim, przyświecając telefonem i próbując cokolwiek dostrzec. Niby to najkrótsza noc w roku, więc powinno być jaśniej, ale nie jest. Michał zadzwonił do mnie przed godziną i zapytał, czy miałbym ochotę spędzić noc świętojańską z dwoma urbanistami w samochodzie. Propozycja brzmiała fascynująco, więc się zgodziłem. Pojechaliśmy. Najpierw zapytałem ich, czy się czują potrzebni, ale zaczęli się ze mnie śmiać, więc już się nie odzywam. Teraz gdzieś między Swarzędzem a Poznaniem łazimy po budowach nowych osiedli i oglądamy coś, co fachowcy nazywają suburbanizacją albo sprawlem. A chodzi po prostu o to, że miasto się rozlewa.
To tak naprawdę jest dość proste. Coraz więcej rodzin myśli o kupnie własnego „m”, najlepiej na cichych i spokojnych przedmieściach. Na mieszkanie w centrum i tak ich zresztą nie stać. Na apartament na czterdziestym piętrze tym bardziej. Na obrzeżach miast szybko powstają więc idylliczne z nazwy osiedla. Idylla ma tam mniej więcej trzyletni okres ważności, bo chętnych jest sporo, a ciszy i spokoju nie starcza dla wszystkich. Buduje się kolejne skupiska domów, trochę dalej, bardziej na obrzeżach.
Tego procesu nikt dziś w Polsce nie kontroluje. Przyglądają mu się jednak z rosnącym niepokojem naukowcy. Jednym z nich jest doktor Michał Beim, ekspert z Instytutu Sobieskiego. Kilka razy w miesiącu wsiada do auta albo na rower i jedzie oglądać „podręcznikowe przykłady”. Pod Swarzędzem osiedla domków jednorodzinnych wyrastają jedno po drugim. Krajobraz co pół roku wygląda inaczej. Ktoś, kto kupował domek z widokiem na las albo łąkę, powinien właściwie cały czas stać w oknie i się gapić, bo za dwa–trzy lata tego widoku już mieć nie będzie. To pewne.
Ale sprawl w Polsce to coś więcej niż tylko rozsypane chaotycznie domki. To także niskobudżetowe bloki, do których dojechać da się jedynie wysokobudżetowym samochodem z napędem na cztery koła, bo o doprowadzeniu do nich drogi nikt nie pomyślał.
–    Deweloperzy mogą ludziom obiecywać wszystko, i to robią. Sklepy, szkoły i place zabaw. Ale takie miejsca nigdy nie będą miały dobrej infrastruktury, bo one już na etapie projektu zostały bezpowrotnie zniszczone – mówi Beim. – Czasami myślę, że oferty deweloperskie dotyczące przedmieść powinny być w Polsce opatrzone takimi samymi ostrzeżeniami, jakie są na papierosach.
13 grudnia 2011 roku zastępca burmistrza warszawskiej dzielnicy Białołęka Piotr Jaworski przywdziewa generalski mundur, na nos wsuwa ciemne okulary, siada przed włączoną kamerą i przemawia:
„Kierowcy, kierowczynie! Ludu pracujący Białołęki! W trzydziestą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce zwracam się do was jako przewodniczący Powszechnej Unii Przepełnionych Arterii. Nasza białołęcka ojczyzna stanęła nad przepaścią i teraz musimy zrobić krok naprzód. Dorobek całych rodzin, nabyte za ciężko pożyczone pieniądze samochody ulegają ruinie. Ginącym drogom zadawane są codziennie nowe ciosy. Warunki jazdy przytłaczają ludzi coraz większym ciężarem. Atmosfera braku tolerancji sieje spustoszenie na drogach Białołęki. Blokady, korki, akcje protestacyjne stały się normalnością. Wczoraj wieczorem wiele parkingów było okupowanych. Padają wezwania do fizycznej rozprawy z wrogiem – korkami na Modlińskiej, Marywilskiej i Płochocińskiej”.
Przez następnych sześć minut nagrania burmistrz Jaworski zdąży ogłosić drogowy stan wyjątkowy na ulicach Białołęki. Zarządza ograniczenia w poruszaniu się po drogach; odtąd jazda lewym pasem ma być możliwa jedynie nocą i na wstecznym biegu. Ci, którzy na terenie dzielnicy nie płacą podatków, a tu mieszkają, będą mogli poruszać się drogami publicznymi w kierunku Warszawy tylko w dni parzyste, a z Warszawy w dni nieparzyste. Mieszkający poza Białołęką otrzymują przywilej sprawdzenia, czy mają pierwszeństwo na przejazdach kolejowych, zwolnieni są też z ustępowania tramwajom. Na ulicach pojawią się komisarze drogowi w transporterach opancerzonych i czołgach.
„Kierowcy nieprzestrzegający podanych wyżej przepisów będą mogli przemieszczać się przez teren dzielnicy wyłącznie po lodzie na Kanale Żerańskim, do którego wpuści się krokodyle […] PUPA broni, PUPA radzi, PUPA nigdy cię nie zdradzi” – kończy burmistrz Jaworski, a stojący za nim zamaskowani policjanci pod bronią krzyczą gromko:
„Niech moc będzie z wami!”.
Film trafia do internetu. Temat podchwytują media. Przez chwilę o burmistrzu jest głośno.
–    Takie sobie jaja zrobiłem – mówi dziś. – Ktoś nawet zgłosił w prokuraturze, że zhańbiłem mundur generała Wojska Polskiego; byłem na tę okoliczność przesłuchiwany. Sprawę umorzono, bo mundur był z teatru, wypożyczyłem za dwieście złotych, z własnej kieszeni.
–    A policjanci i broń byli prawdziwi? – pytam.
–    Pan, jak wszyscy, zamiast skupić się na meritum, zajmuje się bzdurami. Byli prawdziwi i mieli pozwolenie dowódców. Zapytałby mnie pan, po co to zrobiłem.
–    Po co więc pan to zrobił?
–    Niech pan podejdzie do okna. Widzi pan ulicę? To jest Modlińska. Kiedy jeszcze nie było mostu Północnego, to korek zaczynał się właśnie tu. Godzina stania, żeby wyjechać z dzielnicy. Jak ktoś zaczynał pracę o siódmej gdzieś na Mokotowie, wstawał przed piątą. Horror!
Od 1994 roku liczba mieszkańców Białołęki podwaja się co dekadę. Dziś jest tu zameldowanych dziewięćdziesiąt tysięcy ludzi (szacuje się, że około trzydziestu tysięcy mieszka bez meldunku). Władze samorządowe zakładają, że do 2025 roku dzielnica będzie liczyć sto siedemdziesiąt tysięcy osób, ale w sumie może tu kiedyś mieszkać nawet dwieście siedemdziesiąt tysięcy. To tyle, ile mają dziś Katowice.
Ludzie ruszają rano do pracy, a na drogach wylotowych z dzielnicy tworzą się gigantyczne korki. Na Białołękę nie dojeżdża tramwaj ani metro (i raczej nigdy dojeżdżać nie będzie). Część dzielnicy jest całkowicie odcięta od świata, prawie nie ma autobusów, a te, które są, kursują zbyt rzadko. Nie ma też szkół, przedszkoli, sklepów, ośrodków sportowych. Nie ma chodników ani parków. Są za to tanie bloki upychane przez deweloperów na mikroskopijnych działkach i stawiane w środku osiedla szeregowców, do których prowadzi jedna droga. Satelitarne zdjęcia Białołęki wyglądają jak zły sen urbanisty. Doszło tu do katastrofy absolutnej, powstało przedmiejskie piekło, z którym właściwie nie da się już nic zrobić.
–    Mieszkańców tak szybko przybywa, że gdy tylko kończymy jakąś inwestycję, okazuje się ona niewystarczająca. Na gwałt budujemy kilka szkół, bo do już istniejących dzieciaki chodzą na trzy zmiany i ostatnie lekcje kończą przed siódmą. Nie mamy narzędzi, by powstrzymać apetyty deweloperów, cudem nam się udało zmusić niektórych do budowania dróg na własny koszt – wylicza problemy Jaworski. – Mieszkańcy biorą sprawy w swoje ręce, część chciała nazwać jedną z ulic imieniem Bezradności Mieszkańców Białołęki. Ostatnio powstała u nas pierwsza prywatna biblioteka, bo nie mogli się doczekać publicznej. Działa u kogoś w domu.
Deweloperzy nie sprzedają domów, oni sprzedają obietnice. Na wizualizacjach ich osiedla to zatopione w zieleni raje. Na tę zieleń trzeba tam poczekać kilkanaście lat, więc słowa „elitarne i prestiżowe” wypisane na billboardach największą czcionką płowieją od słońca. Całą ich zawartość stanowi na razie budka strażnika i automatyczna brama.
Tak jest niemal wszędzie. Uliczka Kwitnącej Gruszy niewiele ma wspólnego z gruszami, bo nie rośnie przy niej ani jedno drzewo (tak samo jak przy krzyżującej się z nią ulicy Cichej Jabłoni). Na Dębowej brak dębów, tylko mizerniutkie klony, które nie wyszły z wieku sadzonki. Na Cichej jest głośno, na Spokojnej niespokojnie, bo to akurat objazd korków do miasta. Ulica Enklawy nie ma nic wspólnego z enklawą, na Świetlistej nikt nie widział latarni, a na Uroczej jest raczej okropnie. Sand City w Piasecznie to bardziej Sand niż City, a Zielona Italia we Włochach będzie miała tyle wspólnego z sielską Italią, ile osiedle Rajska Dolina z rajem. Są jeszcze Leśny Dukt, z którego nie widać nawet kawałka lasu, i Płudy Village, o których do końca nie wiadomo, co myśleć.
Na Truskawkowej nie uświadczysz kępki trawy, o krzaczku truskawek nie wspominając. Do niedawna nie prowadziła tutaj żadna porządna droga, dlatego do dziś stoją tu jeszcze przed domami porządne, terenowe samochody.
–    Dlaczego robisz zdjęcia? – pyta mnie wyglądający na czterdziestolatka facet w przykurzonym SUV-ie.
–    Robię reportaż o przedmieściu – odpowiadam.
–    To nie jest przedmieście, to Wrocław. Granicę miasta mamy za płotem. Kupowałem dom w mieście.
Milczymy przez chwilę, rozglądam się wokół. Za tym płotem, który wskazał, widzę obsiane pole, dalej kilka drzew i znowu pole.
–    Często musi pan to sobie powtarzać? – pytam.
–    Raz w miesiącu, gdy płacę ratę kredytu. Zimą trochę częściej – odpowiada.
(...)

 

 

FILIP SPRINGER

Filip Springer (ur. 1982) — reporter i fotograf współpracujący z największymi polskimi tytułami prasowymi. Regularnie publikuje w tygodniku „Polityka”, stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010) oraz programu Młoda Polska Narodowego Centrum Kultury (2012). Swoje prace prezentował na wystawach w Poznaniu, Warszawie, Łodzi, Gdyni, Lublinie i Jeleniej Górze. Jego reporterski debiut – książka Miedzianka. Historia znikania – znalazł się w finale Nagrody im.
R. Kapuścińskiego za Reportaż Literacki 2011 i był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2012. Jest także finalistą Nagrody Literackiej Nike 2012.

 

Dane szczegółowe

Tytuł:     Wanna z kolumnadą

Autor:     Springer Filip

Wydawca:      Wydawnictwo Czarne

Numer wydania:    I

Data premiery:      2013-09-25

Język wydania:      polski

Język oryginału:     polski

Ilość stron:    248

Rok wydania:  2013

Forma:   książka

Indeks:   13479268



„POLSKI BADZIEW” — O „WANNIE Z KOLUMNADĄ” FILIPA SPRINGERA

Jeśli Wannę z kolumnadą Filipa Springera zaczniemy czytać od końca, natrafimy na tekst Andrzeja Stasiuka, który właściwie zaprzecza idei książki i zawartym w niej Reportażom o polskiej przestrzeni. Stasiuk zaczyna posłowie od stwierdzenia, że „jednak lubi brzydotę swojego kraju”, a potem następuje wyliczanka tych dzikich i nieujarzmionych estetycznie elementów rodzimego pejzażu, które konsekwentnej krytyce poddaje Springer. Niczego innego po autorze Dukli nie można by się było spodziewać, bo przecież właśnie to, co tak drażni Springera, jest od dwudziestu przeszło lat materią, z której Stasiuk lepi swe powieści, opowiadania i eseje. Przypomniała mi się przy tej okazji odbyta sześć lat temu podróż przez słowacką część Bieszczad i dojmujące wrażenie nudy tamtejszego krajobrazu. Granice przekroczyłem w Barwinku (niedaleko Dukli właśnie) i po krótkim postoju w Medzilaborcach (zobaczyć wodę kapiącą ze stropu do ocynkowanego wiadra w muzeum Andy Warhola – bezcenne…) ruszyłem w kierunku Ukrainy do miejscowości Ubla, aby zatoczyć potem koło i wjechać z powrotem do Polski w Radoszycach. I po tych kilku godzinach dojmującej monotonii, oglądanej przez szybę samochodu, zobaczenie pierwszego ogrodowego krasnala po polskiej stronie, pierwszego seksistowskiego banneru z roznegliżowaną blondynką, która przytula się do kanalizacyjnej rury, pierwszego pomnika JP II oraz pierwszego wiejskiego kościoła przypominającego swą bryłą kurę siedzącą na grzędzie – wszystko to szalone, kiczowate i przegięte – wywołało we mnie poczucie ulgi, że… wreszcie jestem u siebie.

Oczywiście wiejski, czy też zurbanizowany krajobraz, którego użytkownikami jesteśmy, nie powstaje wyłącznie dla takich wizualnych (bo nie estetycznych przecież) subiektywnych odlotów. W swoich reportażach Springer precyzyjnie odsłania mechanizmy, które wpływają na taki, a nie inny kształt rodzimej przestrzeni. Sprzyjają temu procederowi ewidentne luki w prawie oraz nagminne łamanie przepisów już istniejących. O skali zjawiska decydują nie tylko zarabiane przy tej okazji duże pieniądze, ale też obojętność czy bierność większości osób, których dotykają negatywne skutki suburabanizacji, „banneryzacji” przestrzeni publicznej, dogęszczania zabudowy śródmiejskiej czy samowoli budowlanych. Istnieje jakiś swoisty konsensus społeczny umożliwiający tego rodzaju działania, w którego tle majaczy odrzucony w 1989 system gospodarki centralnie sterowanej i akceptacja dla reguł noeliberalnego modelu kapitalizmu, o czym jednak expressis verbis Springer nie pisze. W swojej książce o polskiej przestrzeni pomija też dwa kluczowe zjawiska, które kształtują krajobraz rodzimych miast, a mianowicie budownictwo kościelne (nazywane czasem złośliwie, ale i trafnie „sacro-polo”) oraz architekturę obiektów korporacyjnych, czyli wizualne przejawy realnej władzy – symbolicznej i finansowej.

Teksty Filipa Springera jak zwykle nieźle się czyta (lepiej, gdy jest to klasyczny reportaż, nieco gorzej, gdy autor Wanny z kolumnadą próbuje swych sił w formie eseistycznej), a ich uzupełnieniem w omawianej publikacji są zdjęcia w całkiem pokaźnej liczbie dziewięćdziesięciu dziewięciu sztuk. Taki zestaw mógłby właściwie funkcjonować jako osobna wypowiedź wizualna (bo fotograficzne albumy oscylują często wokół takiej właśnie ilości obrazów), jednak w przypadku książki Springera, zamieszczone w niej obrazy pełnią li tylko, i ze zmiennym powodzeniem, rolę ilustracji do tekstu. Weźmy na przykład reportaż Klejnot w koronie, którego lekturę wspominam najcieplej, gdzie jako leitmotiv pojawia się informacja o topornej obecności tytułowego „klejnotu” czyli Hotelu Gołębiewski w oglądanym z różnych miejsc krajobrazie Karpacza, tyle tylko, że… na załączonych do tekstu fotografiach w ogóle tego nie widać (w zestawie znalazły się za to zdjęcia z Krynicy Górskiej i Szklarskiej Poręby). Od strony wizualnej Wanna z kolumnada niestety przeważnie leży na łopatkach. I, o ile fotografie zamieszczone na początku książki jeszcze jako tako się bronią, to im dalej w las, tym nudniej i mniej ciekawie.

Polski krajobraz z kolumnadą i wanną, z blokową pastelową, z grodzonymi osiedlami szeregowców na suburbiach, z bannerami i siatkami w każdym możliwym miejscu oraz (pominiętymi w książce Springera) fallusami korpobiurowców oraz religijnymi sanktuariami z wodotryskiem, to właściwe samograj do skonstruowania ciekawej pod względem wizualnym narracji. I nie chodzi mi o obrazkowy ekwiwalent zachwytów Andrzeja Stasiuka, które podszyte są jednak dość konserwatywnym sposobem myślenia, lecz o wypowiedź, która ma charakter analityczny i krytyczny zrazem. Przychodzą mi teraz do głowy projekty, gdzie autorzy używają fotografii do mówienia rzeczy ważnych, lecz konstruując swe narracje, nie zaniedbują atrakcyjności wizualnej poszczególnych kadrów, by przywołać Suburbia Mexicana Alejandro Cartageny czy Petrchemical America Richarda Misracha.

Przeglądając po raz pierwszy jeszcze w księgarni Wannę z kolumnadą niejako automatycznie pomyślałem o Elżbiecie Dymnej i Marcinie Rutkiewiczu oraz ich albumie Polski Outdoor (z drugim z autorów Outdooru Springer rozmawia w rozdziale poświęconym reklamie zewnętrznej). Zastosowana w książce Dymnej i Rutkiewiczaswoiście „subwersywna” metoda pokazywania rzeczy byle jakich i nudnych w nudny oraz byle jaki sposób, stanowczo się nie sprawdza! Warstwa ilustracyjna – ciekawych i pomysłowych, jeżeli tylko pozostaniemy na poziomie słowa – Reportaży o polskiej przestrzeni Filipa Springera, to swoiste potwierdzenie, że nie warto iść tą drogą!

 

Autor: Wojciech Wilczyk
Tytuł: "Polski badziew" - o "Wannie z kolumnadą" Filipa Springera

Wojciech Wilczyk

publikacja: 26.11.2013
ostatnia aktualizacja: 26.11.2013

INDEKS: Filip SpringerWojciech Wilczyk

 

 

 

 

 

·         Z prawdziwą satysfakcją i czystym sumieniem polecam książkę Filipa Springera. Po pierwsze dlatego, że poruszył niezwykle ważki temat. Po drugie ze względu na niezwykle atrakcyjną formę narracji. Autor doskonale opanował umiejętność tworzenia w rzadko spotykanym gatunku: reportażu poświęconego nie ludziom, ale miejscom, problemom i zjawiskom. A w pisaniu nigdy nie idzie na skróty.

Piotr Sarzyński, „Polityka”

 

·         Filip Springer dał się poznać jako świetny znawca architektury i znakomity pisarz. Połączenie tych talentów i zainteresowań owocuje nową książką, w której autor opowiada o estetyce polskiej przestrzeni miejskiej. O trudnych zagadnieniach pisze przystępnie i ciekawie, wykorzystując do ich opisów indywidualne ludzkie historie, elementy reportażu śledczego i prasowego. W barwny sposób przedstawia pozornie skomplikowane urbanistyczne problemy i pokazuje, jak stosunkowo łatwo można je rozwiązać.

Joanna Mytkowska, dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

 

 

www.filipspringer.com

 

 














kolorowanka-legenda-o-powstaniu-pily    Zaproszenie Legenda o powstaniu Piły ze zbioru „Zaklęta w kamień – podania, legendy i baśnie z powiatu pilskiego”, autorstwa Krystyny i...
spolecznego-komitetu-budowy-masztu   W imieniu Społecznego Komitetu budowy masztu z flagą Polski w Pile przy rondzie NSZZ Solidarności, dziękujemy za wpłaty pieniędzy na portal...
razem-postawmy-masz-z-polska-flaga   Szanowni Państwo, Obelisk przy rondzie NSZZ Solidarność jest łatwo pomijany - mało kto wie, że tam jest i w jakich okolicznościach powstał....
poszukiwany-tlumacz-do-wydania-ksiazki-pt-historia-gminy-zydowskiej-w-schonlanke   Poszukiwany tłumacz, tłumaczka w ramach wolontariatu do przetłumaczenia i wydania książki pt. Historia gminy żydowskiej w Schonlanke: 1736-1940,...
rocznica-katastrofy-kolejowej-w-pile   Rocznica katastrofy kolejowej w Pile Zarząd Rejonowy Związku Żołnierzy Wojska Polskiego w Pile Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
druga-debata-prezydencka   Zadaj pytanie kandydatom na Prezydenta Piły.  Zapraszamy do udziału w debacie w Pile. Niech nasz wybór będzie świadomy. Poznajcie...
gwda-operacja-czysta-rzeka Gwda - operacja czysta rzeka. Piła 2024. Zapraszamy Mieszkańców Piły do społecznej akcji sprzątania brzegów rzeki Gwdy oraz terenów leśnych...
bronimy-parowozowni-w-pile  Bronimy Parowozowni w Pile! W ostatnich dniach pojawiły się informację, że pilski Okrąglak przejdzie na własność Gminy Piła. Jak poinformowała...
debata-prezydencka-w-pile  Zapraszamy do udziału w przedwyborczej debacie prezydenckiej w Pile.   Społeczna debata prezydencka w Pile odbędzie się w dniu 28 marca...
dolacz-do-akcji-sprzatanie-swiata    Piła, Jezioro Piaszczyste i okoliczne lasy! W dniu 3 marca 2024 roku odbył się Bieg Tropem Wilczym, którego trasa biegła lasami przy...
20-dni-w-mariupolu-w-2-rocznice-agresji-na-ukraine   20 dni w Mariupolu - w 2. rocznicę agresji na Ukrainę Zapraszamy na przedpremierowy pokaz filmu pt. 20 dni w Mariupolu, reż. Mstyslav...
42-rocznica-wprowadzenia-stanu-wojennego-w-polsce    Zapraszamy na uroczystości upamiętniające 42 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.   13 grudnia 2023 roku (środa) -...
siec-forum-dialogu  Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA przystąpiło do Sieć Forum Dialogu. Sieć osób połączonych głębokim zaangażowaniem we wspólną...
116-rocznicy-urodzin-swietej-pamieci-siostry-anny-tekli-budnowskiej   W imieniu organizatorów i patronów honorowych zapraszamy na uroczystość 116 rocznicy urodzin Świętej Pamięci Siostry Anny Tekli Budnowskiej,...
gdziekolwiek-cie-posla-pojdziesz      "Gdziekolwiek cię poślą, pójdziesz…"   - wystawa poświęcona kapelanom wojskowym ofiarom zbrodni...
siostry-franciszkanki-rodziny-maryi    Mamy zaszczyt zaprosić na uroczyste otwarcie wystawy pt. „Siostry, […] matkami żydowskich dzieci. Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi...
rozliczmy-zbrodnie-wojenne-w-ukrainie   Sprawiedliwość dla ofiar wojny. Rozliczmy zbrodnie wojenne w Ukrainie! Prawnicy walczą o sprawiedliwość.Project Sunflowers.   Zapraszamy...
rezim-lukaszenki   Niezależne związki zawodowe w Białorusi są traktowane przez reżim Łukaszenki jako zagrożenie dla tamtejszej dyktatury. Przed sfałszowanymi...
film-pt-matusia    Zapraszamy na pokaz filmu pt. „Matusia” – fabularyzowany film dokumentalny, produkcji Instytutu Pamięci Narodowej oraz wystawy pt....
podaruj-swiateczna-paczke-osobie-bezdomnej   Podaruj Świąteczną paczkę Osobie bezdomnej. Wigilia Bożego Narodzenia w Pile. Kiedy: 24 grudnia 2022 roku, godz. 12.oo. Gdzie: Piła, plac...
historia-polski-w-formie-rapowanej-niezwykla-plyta-od-stryju   Pochodzący z Piły raper Stryju stworzył nietypową płytę, na której opowiada całą historię Polski… rapując.Historia Polski w formie rapowanej....
wigilia-dla-osob-bezdomnych-i-samotnych-w-pile   Wigilia dla Osób bezdomnych i samotnych w Pile! Zapraszamy do współpracy przy organizacji Wigilii Bożego Narodzenia dla Osób...
agata-urbanska-kalendarza-kurza-chata-na-2023-rok   Pani Agata Urbańska - kalendarza Kurza Chata na 2023 rok. Wykonany z ukłonem w stronę matki natury - drukowany na papierze z odzysku....
historia-zydow-w-pile-wystawa-fotografii  Historia Żydów w Pile – wystawa.   Salezjańska Szkoła im. Jana Pawła II w Pile oraz Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA,...
przemyslowy-chow-zwierzat-a-srodowisko-raport    Przemysłowy chów zwierząt a środowisko Polski Klub Ekologiczny Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA zapraszają do...
w-starym-kinie      Zapraszamy na spotkanie pt. „W Starym Kinie”którego gościem będzie dr Stanisław Janicki Prowadzenie: dr Wiesław Kot 29...
wymagania-weterynaryjne-dla-prowadzenia-schronisk-dla-zwierzat Szanowni Państwo!   Zapraszamy na spotkanie z Panem Wojciechem Kurkowskim, pełnomocnikiem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do Spraw...
chcesz-zostac-dziennikarzem   Chcesz zostać lokalnym dziennikarzem czasopisma EFFATA? Chcesz pisać o ważnych sprawach z naszej okolicy, aktualności, wiadomości, wywiady i...
w-czasach-kiedy-na-wielka-skale-wycina-sie-w-pile-drzewa     W czasach kiedy na wielką skalę wycina się w Pile drzewa, proszę zgłaszać drzewa jako pomnik przyrody - ratujmy drzewa dla przyszłych...
modlitwa-o-dar-pokoju   Zapraszamy Mieszkańców Piły do wspólnej modlitwy o POKÓJ.   Kiedy: 27 lutego 2022, g. 20.oo Miejsce: Piła, Pl. Zwycięstwa, przy pomniku...
nie-dla-likwidacji-centrum-tarczy-w-pile      Pani Maria Kubica Przewodnicząca Rady Miasta Radna   Biuro Rady Miasta Piły pl. Staszica 10, 64-920 Piła e-mail:...
walne-zebranie-stowarzyszenia-inicjatyw-spolecznych-effata-w-pile       KRAJOWY REJESTR SĄDOWYStan na dzień 09.11.2021 godz. 12:42:28Numer KRS: 0000162787 Informacja odpowiadająca odpisowi...
40-rocznica-wprowadzenia-stanu-wojennego-1981-2021        Śladami stanu wojennego 40. rocznica pamięci o zamordowanych i prześladowanych w stanie...
28-akcja-sprzatanie-swiata-w-pile     Akcja sprzątanie świata w Pile. RAPORT z akcji w liczbach. J   W tym roku posprzątaliśmy okolicę Zalewu koszyckiego oraz...
cztery-pory-milowania-koncert-w-pile   Cztery Pory Miłowania - koncert w Pile! :) Pub ClassicPiła, 17 września 2021, godz. 20.oo Wstęp wolny. Zaprasza Pani Wioletta Lesińska, Pub...
spotkanie-z-pania-maria-staniszewska    Zapraszamy na spotkanie z Panią Marią Staniszewską, Prezeską Polskiego Klubu Ekologicznego (PKE). Spotkanie odbędzie się w dniu 16...
zakleta-w-kamien   Zapraszamy na promocję książki Zbigniewa Noski, pt. „Zaklęta w kamień".   W imieniu autorów i wydawcy mamy zaszczyt zaprosić Państwa na...
nie-dla-likwidacji-tarczy      Pan Piotr GłowskiPrezydent Miasta PiłyUrząd Miasta PiłyPlac Staszica 10, 64-920 Piłae-mail: prezydent@um.pila.pl   Pani...
historia-zydow-w-pile-wystawa       Zapraszamy na otwarcie wystawy fotografii pt.: Historia Żydów w Pile. „History of the Jewish Community of Schneidemühl - 1641...
nie-zapomnijcie-tamtych-dni   Zapraszamy na pokaz fotografii Ryszarda Janickiego   Nie zapomnijcie tamtych dni   40 rocznica podpisania porozumienia w Gdańsku...
przyjaciele-zwierzat     Program pt. "Przyjaciele Zwierząt w Powiecie Pilskim" Program adresowany jest do mieszkańców Powiatu Pilskiego, którego celem...
problemy-w-schronisku-w-pile   Projekt wstępny – do dyskusji – do zbiorowej pracy – Przyjaciele zwierząt w Pile. Wstępne zbiorcze zestawienie problemów jakie są obecnie w...
bank-karmy-dla-bezdomnych-zwierzat-w-pile   Bank karmy dla bezdomnych zwierząt w Pile.   Projekt non - profit, dotyczący bezpłatnej dystrybucji karmy dla bezdomnych psów i kotów...
warsztaty-fotograficzno-dokumentalne   19 czerwca 2020 Warsztaty fotograficzno-dokumentalne, Piła, lipiec 2020   Zapraszamy do udziału w warsztatach fotograficznych dla...
zapomniane-historie-film-autorstwa-zbyslawa-kaczmarka   Powstał film, zrealizowany przez Pana Zbysława Kaczmarka w TVP3 Poznań o życiu Siostry Anny Budnowskiej urodzonej zakonnicy z...
nie-bedzie-lak-kwietnych-w-pile Nie będzie łąk kwietnych w Pile!   Co z łąkami kwietnymi w Pile? - Pan Piotr Głowski, prezydent Miasta Piły wycofuje się ze wcześniejszych...
pokaz-filmow-z-festiwalu-niepokorni-niezlomni-wykleci     NSZZ „Solidarność” Starostwo Powiatowe w Pile I Liceum Ogólnokształcące w Pile Stowarzyszenia EFFATA   zapraszają na...
140-lat-linii-kolejowej-poznan-pila   140 lat linii kolejowej Poznań - Piła.   Zapraszamy na promocję książki (albumu) pt. 140 lat linii kolejowej Poznań – Piła, autorstwa...
odsloniecie-tablicy-przy-cmentarzu-jenieckim-w-leszkowie     Towarzystwo Miłośników Miasta Piły Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA Firma Interlok i Agencja Cameleon zapraszają na...
30-100-pl-30-lat-wolnosci   Piotr Wójcik 30/100_PL. 30 lat wolności   Rodzinna pamięć, indywidualne losy, różnorodne miejsca zamieszkania bohaterów układają się w...
1989-musimy-wygrac   Wystawa fotografii, pt. „1989. Musimy wygrać!”,  Jarosława Macieja Goliszewskiego.   Wystawa „1989. Musimy wygrać!”....
8883-oo-zlotych-dla-angeli-nygi  8883,oo złotych dla ANGELI NYGI :)   Fundacja 1 % Dobra oraz Agencja Reklamy OPUS Pana Pawła Ładzińskiego zebrała kwotę...
laki-kwietne-w-pile   Pan Piotr Głowski Prezydent Miasta Piły Urząd Miasta Piły Plac S. Staszica 10, 64-920 Piła Tel. 67 212 62 10 e-mail:...
historia-zydow-w-ujsciu   Ujski Dom KulturyStowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATAZwiązek Gmin Wyznaniowych ŻydowskichBiuro Filii w Poznaniu zapraszają na otwarcie...
dla-angeli-nygi  Galeria 1 % dobra  Zdarzyło się nad Gwdą – dyskretna ulotność krajobrazu.   Kup zdjęcie i pomóż Angeli pokonać chorobę!...
macierzynstwo   Odsłonięcie pomnika pt. „Macierzyństwo – Rodzina”     Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA NSZZ SOLIDARNOŚĆ w...
cmentarz-jeniecki-w-pile Pomóż zbudować nową tablicę informacyjną na cmentarzu jenieckim w Pile-Leszkowie    Prosimy o wsparcie wykonania i zamontowanie nowej...
zdarzylo-sie-nad-gwda  Zdarzyło się nad Gwdą – dyskretna ulotność krajobrazu   Wystawa fotografii Piotra Grzesia i Krzysztofa Tollasa, poświęcona walorom...
dobre-bo-dobre-w-pile-pomoc-dla-angeli-nyga   DOBRE BO DOBRE w Pile J POMOC dla Angeli Nyga J   Zapraszamy na koncert DOBRE BO DOBRE. Kiedy: 30 maja (czwartek) 2019, g. 20.oo Gdzie:...
no-more-chernobyls   No more Chernobyls   Zapraszamy na otwarcie wystawy fotografii oraz promocję książki pt. CZARNOBYL INSTRUKCJE PRZETRWANIA - KATE...
oswiadczenie   Oświadczenie w kwestii Apelu w sprawie obserwacji i rozwiązania VI Pilskiego Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych – opublikowanego w dniu 27...
znaki-dobra-2019   REGULAMIN KONKURSU DZIENNIKARSKIEGO ZNAKI DOBRA 2019   1. Organizator    Głównym organizatorem konkursu jest Stowarzyszenie...
pilski-informator-kulturalny-pik   Witamy na stronie internetowego czasopisma pt. Pilski Informator Kulturalny. Pilski Informator Kulturalny dostępny jest pod...
fundacja-1-dobra   Fundacja 1% Dobra to niezależna organizacja typu non-profit.   Misją Fundacji 1% Dobra jest tworzenie szans i możliwości na poprawę życia...
aleksandra-bogdan-tomik-niepodlegla     MOJE WIERSZE   Aleksandra Bogdan z domu Snadna Niepodległa     TOMIK w pliku PDF jest dostępny pod...
52-swiatowy-dzien-pokoju   O podejmowanie zdecydowanych działań na rzecz pokoju zaapelował Ojciec Święty. 1 stycznia 2019 roku 52. Światowy Dzień Pokoju. Jego hasło...
bol-egzystencji           Ból egzystencji Rahma Ali, palestynka z Jerozolimy   Urodziłam się w palestyńskim obozie dla...
1oo-lat-wolnosci Organizatorzy: Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Towarzystwo Miłośników Miasta Piły Starostwo Powiatowe w Pile Młodzieżowy Dom Kultury w...
stoimy-tutaj-razem-w-celu-zachowania-pamieci-zydow-z-pily  foto: Przemysław Grabiński - Życie Piły     Stoimy tutaj razem w celu zachowania pamięci Żydów z Piły. Nie możemy zmienić...
macierzynstwo-rodzina     W imieniu Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA i Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego SOLIDARNOŚĆ w Pile oraz...
sprzatanie-swiata-w-pile   Sprzątanie świata w Pile :) razem z jej inicjatorką Mirą Stanisławską - Meysztowicz :) Zróbmy w Pile porządek! :)   Piła, 8...
80-rocznica-spalenia-synagogi-w-pile     80. rocznica spalenia przez Niemców Synagogi w Pile   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Poznańska Filia Związku Gmin...
wielkopolska-jakiej-nie-znamy    Organizatorzy Konkursu: Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w...
list-otwarty-dotyczacy-wycinek-drzew-w-pile List otwarty dotyczący wycinek drzew w PilePiła – sierpień 2018 Szanowni decydenci, wykonawcy, mieszkańcy! Miasto jest delikatnym organizmem, w którym...
od-b-do-a-opowiesc-o-przyrodzie   Wernisaż wystawy fotografii pt. od B do A, opowieść o przyrodzie. Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Galeria Spichlerz "Wacek"Stowarzyszenie...
nagroda-publicznosci   „Wielkopolska, jakiej NIE znamy” - konkurs fotograficzny.   Nagroda publiczności! J   Proszę ze wszystkich zamieszczonych zdjęć...
tekla-anna-budnowska   Rodziny Budnowskich i Kabatów Towarzystwo Miłośników Miasta Piły Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Zgromadzenie Sióstr...
pani-doktor-dorota-suminska-w-pile   Pani doktor Dorota Sumińska w Pile J   Lekarz weterynarii z wykształcenia, współpracownik Najwyższej Izby Kontroli, z zamiłowania...
noc-muzeow-w-bialosliwiu   Gminny Ośrodek Kultury w Białośliwiu oraz Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA w ramach I NOCY MUZEÓW zapraszają na promocję książki oraz...
czy-w-nowej-wsi-ujskiej-moze-dzialac-ferma-trzody-chlewnej   Czy w Nowej Wsi Ujskiej może działać ferma trzody chlewnej?   Dzisiaj na zaproszenie Rady Sołeckiej Nowej Wsi Ujskiej oraz Stowarzyszenia...
ferma-trzody-chlewnej Czy w Nowej Wsi Ujskiej może działać ferma trzody chlewnej?   Rada Sołecka Nowej Wsi Ujskiej Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
pan-profesor-pawel-spiewak-w-pile     Pan Profesor Paweł Śpiewak w Pile! J   Biblioteka w Pile zaprasza na spotkanie z Panem Profesorem Pawłem...
oswiadczenie-w-sprawie-pana-zenona-jazdzewskiegoeffata... zapamiętajcie dobrze effata.... otwórzcie wasze serca i umysły na dobro i...
schronisko-w-pile Czy współczesne schroniska dla zwierząt spełniają swoją rolę? Czy są azylem dla nieszczęśliwych istot, czy sposobem na biznes? Do jakich czynów może...
pt-1-dobra     pt. 1 % dobra :)     Zapraszamy do udziału w festiwalu pt. 1 % dobra :) Trudno jest wybrać jedną ogranizację lub osobę,...
siostra-anna-budnowska-z-pily   Siostra Anna Tekla Budnowska z Piły ze zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, otrzymała pośmiertnie Medal Sprawiedliwi wśród Narodów...
51-swiatowy-dzien-pokoju   ORĘDZIE PAPIEŻA FRANCISZKA NA 51. ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU – 1 STYCZNIA 2018 R. Danie osobom ubiegającym się o azyl, uchodźcom, migrantom i...
wsa-uchyla-decyzje-prezydenta-pily   Wojewódzki Sąd Administracyjny uchyla decyzję Prezydenta Piły       Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu po rozpoznaniu...
scenariusze-lekcji-dla-nauczycieli   Mariusz Frankowski HISTORIA ŻYDÓW W PILE – SCENARIUSZE LEKCJI DLA NAUCZYCIELI PIŁA 2017/5777 Starszym braciom w wierze poświęcam SPIS...
wernisaz-wystawy-fotografii-pt-bialo-czerwona Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATAoraz Autor Marek Lapiszapraszają na wernisaż wystawy fotografii pt. Biało-czerwona 14 grudnia 2017 r., godz....
spotkanie-z-joanna-i-andrzejem-gwiazdami Region Wielkopolska NSZZ "Solidarność"Parafia rzymskokatolicka pw. Świętej Rodziny w PileSalezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży w PilePilscy...
dolacz-do-maratonu-pisania-listow-w-pile   DOŁĄCZ DO MARATONU PISANIA LISTÓW w Pile! W tym roku podczas Maratonu będziemy pisać listy w sprawie obrońców i obrończyń praw człowieka z 10...
koncert-charytatywny-dla-miry         Koncert charytatywny dla Miry :) Zapraszamy na koncert charytatywny,   który odbędzie się w SALI MIEJSKIEJ...
jedziemy-do-ksiaznicy-pomorskiej-w-szczecinie   Książka i wystawa pod wspólnym tytułem Historia Żydów w Pile zagości w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie w dniu 18 grudnia 2017 roku o godz....
ilona-dworak-cousin-w-pile     Witam!   Proszę o przyjęcie zaproszenia do programu pobytu w Pile pani dr Ilony Dworak Cousin - przewodniczącej Towarzystwa...
spalenia-synagogi-w-pile    Rocznica spalenia przez Niemców Synagogi w Pile Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz Grupa Niebanalni Medialni z Zespołu...
wielkopolska-jakiej-nieznamy     „Wielkopolska, jakiej NIEznamy” - konkurs...
happy-olo-pogodna-ballada-o-olku-dobie       Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Pile Stowarzyszenie Koneserzy...
otwarcie-wystawy-w-poznaniu   Dzisiaj w Rosz Haszana, Nowy Rok 5778, w siedzibie Gminy Żydowskiej w Poznaniu, odbyło się otwarcie wystawy i promocja książki pod wspólnym...
110-rocznica-remontu-pierwszego-parowozu-w-pile   Patronat honorowy: Pan Marcin Porzucek Poseł na Sejm RP Pan Eligiusz Komarowski Starosta Pilski Pani Maria Bochan Towarzystwo Miłośników...
ksiazka-pt-historia-zydow-w-pile  Książka pt. Historia Gminy Żydowskiej z Piły od roku 1641 do Holokaustu/510 stron, twarda okładka, Wydanie I, czerwiec 2017/   Autor:...
historia-zydow-w-pile          Zapraszamy na promocję książki oraz otwarcie wystawy fotografii pod wspólnym tytułem Historia Żydów w...
rabin-polski-w-pile   W imieniu Eligiusza Komarowskiego Starosty Pilskiego oraz Artura Łazowego, prezesa Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA, zapraszamy na...
chrzescijanski-ksztalt-patriotyzmu   Za niedopuszczalne i bałwochwalcze uznać należy wszelkie próby podnoszenia własnego narodu do rangi absolutu, czy też szukanie chrześcijańskiego...
ochrona-przyrody-w-miescie   Ochrona przyrody w mieście Człowiek wydziera przyrodzie coraz więcej przestrzeni i przystosowuje ją do własnych potrzeb. Zwykle tak modyfikuje...
siedem-aniolow   Festiwal Siedem Aniołów Jarocin 2017    Udostępnij tę stronę na Facebooku    Udostępnij tę stronę na...
finisaz-pokonkursowej-wystawy-fotografii   Zbigniew Hoffman Wojewoda Wielkopolski Eligiusz Komarowski Starosta Pilski Artur Łazowy Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
raport-nik    Przedstawiamy prezentację pana Andrzeja Aleksandrowicza - dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli, Delegatura w Poznaniu...
jakosc-powietrza      Petycja w sprawie jakości powietrza oraz przygotowania dyrektywy dotyczącej oceny poziomu zapach w środowisku i zarządzania...
bezdomnosci-zwierzat    ZAPROSZENIE na konferencję dotyczącą zapobiegania bezdomności zwierząt oraz sytuacji w schronisku Piła Leszków.   Konferencja...
wystawa-w-szydlowie foto: Krzysztof Bogdanowicz   Dariusz Chrobak Wójt Gminy Szydłowo Grażyna Bednarek  Dyrektor Centrum Upowszechniania Kultury Artur...
jozef-skrzek Koncert Józefa Skrzeka w Pile!   Józef Skrzek dla Kingi Żołędziewskiej, ośmioletniej dziewczynki, która na całym ciele naznaczona jest bliznami...
wystawa-w-wysokiej   Marek Madej Burmistrz Miasta i Gminy Wysoka Czesław Pająk Dyrektor Ośrodka Upowszechniania Kultury w Wysokiej Artur Łazowy...
zmiany-w-ksiegowosci Jakie zmiany w księgowości dla NGO w 2017 roku? autor(ka): Krzysztof Śliwiński, współpr. AG, RK  2017-01-09, 03:04   Pod koniec...
swiatowy-dzien-pokoju-2017   ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA NA 50. ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU 1 STYCZNIA 2017 ROKU     Wyrzeczenie się przemocy: styl polityki...
swiat-chrystusa  „Świat Chrystusa”.   Patrząc na dzieje świata z perspektywy historyka widać jak na dłoni, że uległ on całkowitej zmianie po tym, gdy...
obywatelski-marsz-dla-pokoju   Obywatelski Marsz dla Pokoju Berlin – Aleppo  #CivilMarchForAleppo Manifest Nadszedł czas, aby działać. Nie możemy już dłużej siedzieć...
laureaci-konkursu-pt-sladami-stanu-wojennego   Laureat konkursu pt. „Śladami STANU WOJENNEGO”. 35 Rocznica Wprowadzenia Stanu Wojennego, 1981 – 2016. Nagroda – Eligiusza Komarowski,...
skladamy-2648-podpisow        Pan Piotr GłowskiPrezydent Miasta Piły Pan Rafał ZdzierelaPrzewodniczący Rady Miasta URZĄD MIASTA PIŁYPlac...
marek-kaminski-w-pile        Marek Kamiński w Pile? Marek Kamiński, ur. 24 marca 1964 w Gdańsku, – polski polarnik, podróżnik, przedsiębiorca. Jako...
35-rocznica-wprowadzenia-stanu-wojennego  Zapraszamy na otwarcie rocznicowej wystawy pt.: NSZZ „Solidarność” i opozycja demokratyczna w Wielkopolsce 1980–1990, przygotowanej przez...
ojciec-leon-w-pile   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA zaprasza na spotkanie z Ojcem Leonem Knabitem OSB   kiedy: 10 listopad 2016 /czwartek/...
miasteczko-krajenskie Gminny Dom Kultury w Miasteczku Krajeńskim Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA   Zapraszają na otwarcie pokonkursowej wystawy...
maraton-pisania-listow-w-pile   Maraton Pisania Listów w Pile! - szukamy ochotników do współpracy! :)   kontakt:Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
nie-dla-cyrku-ze-zwierzetami-w-pile   Nie dla cyrku ze zwierzętami w Pile! Petycja w sprawie wprowadzenia zakazu organizacji przedstawień cyrkowych z wykorzystaniem zwierząt na...
sladami-stanu-wojennego   Śladami STANU WOJENNEGO 35. Rocznica Wprowadzenia Stanu Wojennego 1981 - 2016. Konkurs na pracę pisemną i grafikę /malarstwo,...
lobzenica-wystawa-fotografii   Gminne Centrum Kultury w Łobżenicy Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA   Zapraszają na otwarcie pokonkursowej wystawy...
co-sie-dzieje-rujnuje-w-pile   foto: Barbara Podlecka   Co się dzieje /rujnuje/ w Pile?   Inwestycja pod nazwą: rewitalizacja przestrzeni publicznej w ramach...
jozef-pyrz-prorok "Prorok" Nie żyje , współtwórca polskiego ruchu hipisów W Gawłówku pod Bochnią w wieku 70 lat zmarł Józef Pyrz, współzałożyciel ruchu hipisowskiego w...
w-obronie-zwierzat   Petycja w sprawie złego traktowania zwierząt w schronisku Piła Leszków.   Petycję tę kierujemy do wszystkich osób, którym los zwierząt...
spalarna-odpadow      Czy w Pile planowana jest budowa spalarni odpadów?   Prosimy o udział w konsultacjach społecznych, poprzez wpisy do...
wyrzysk-wystawa-fotografii   Zapraszamy na otwarcie pokonkursowej wystawy fotografii Pt.: „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”.   Wernisaż: 30 wrzesień 2016, g. 17.00...
zbieramy-opinie   Zbieramy opinie na temat działalności pilskiego schroniska dla zwierząt!   Od kilku tygodni wrze na linii władze schroniska dla...
laudato-si   Laudato Si - widowisko plenerowe   Siedem dni stwarzania świata - ŚWIĘTO. Taniec – Światło – Muzyka - Ogień Ponad 70 aktorów....
wystawa-w-bialosliwiu   Zapraszamy na otwarcie pokonkursowej wystawy fotografii Pt.: „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”.   16 sierpnia 2016 /wtorek/, godz....
ujscie-wystawa-fotografii   Zapraszamy na otwarcie pokonkursowej wystawy fotografii Pt.: „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”.   15 lipca 2016 /piątek/, godz....
stan-wojenny-35-rocznica                  35. rocznica wprowadzenia stanu wojennego 1981 –...
zygmunt-selwat    W imieniu Wojewody Wielkopolskiego, Starosty Pilskiego, Towarzystwa Miłośników Miasta Piły oraz Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych...
zaproszenie-na-wystawe   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Eligiusz Komarowski – Starosta Pilski   Zapraszają na otwarcie pokonkursowej wystawy Pt.:...
wyniki-konkursu-pt-powiat-pilski-jakiego-nie-znamy        I wszystko stało się jasne!       31 maja 2016 roku odbyło się posiedzenie Komisji...
adam-wajrak   Ujski Dom Kultury Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA zapraszają na spotkanie z Adamem Wajrakiem, który opowie o swojej najnowszej...
poznanski-czerwiec-56   Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu NSZZ Solidarność Oddział w Pile oraz honorowy...
konkurs-fotograficzny-powiat-jakiego-nie „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy” - Konkurs fotograficzny.   Celem konkursu jest dzielenie się wrażeniami, spojrzeniem na otaczającą nas...
relacja-z-koncertu-raz-dwa-trzy   6216,20 złotych – taką kwotę uzbierano podczas koncertu zespołu Raz Dwa Trzy, który odbył się w dniu 10 marca 2016 w sali Państwowej Wyższej...
historia-spolecznosci-zydowskiej   Wstęp do: Historia społeczności żydowskiej w Pile - od 1641 roku do Holokaustu Dobre monografie łączą dwie podstawowe cechy. Dają ogólny,...
60-rocznica-poznanskiego-czerwca   W czerwcu będziemy obchodzić 60 rocznicę POZNAŃSKIEGO CZERWCA 1956.   Wystawa prezentowana jest z okazji 60 rocznicy przebiegu...
konkurs-fotograficzny Jeszcze kilka dni i ogłaszamy nowy konkurs fotograficzny pt. „Powiat Pilski, jakiego NIE/znamy”     Celem konkursu jest dzielenie się...
30-rocznica-katastrofy-w-czarnobylu   30 rocznica katastrofy w Czarnobylu Europejski Tydzień dla Przyszłości 30 lat po Czarnobylu i 5 lat po Fukushimie   Zapraszamy 7...
raz-dwa-trzy-koncert     Raz Dwa Trzy     – HOSPICJUM W PILE         Koncert zespołu Raz Dwa Trzy   Koncert...
rachunkowosc-w-ngo Szanowni Państwo! Organizacje Pozarządowe!    W imieniu Błażeja Pardy Posła na Sejm RP oraz Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA,...
swiatowy-dzien-pokoju-2016   ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 2016 1 STYCZNIA 2016 ROKU Przezwycięż obojętność i zyskaj...
aleksander-doba-polski-podroznik   Aleksander Doba - polski podróżnik, kajakarz i odkrywca Zapraszamy na spotkanie w Pile 15 grudnia 2015, godz. 17.00...
maraton-pisania-listow-2015 Bohaterowie Maratonu Pisania Listów 2015   MARATON PISANIA LISTÓW zbliża się wielkimi krokami. W tym roku odbędzie się w dniach 12/13...
13-grudnia-1981   Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie   NSZZ "Solidarność" Oddział w Pile   Parafia Świętej Rodziny w...
masz-glos-masz-wybor Masz Głos, Masz Wybór Ruszyła społeczna kampania informacyjna przed wyborami parlamentarnymi. Jej pomysłodawcą i organizatorem jest koalicja...
solidarnosci-z-uchodzcami Akcja społeczna   Są takie chwile, kiedy trzeba głośno i wyraźnie wypowiedzieć swoje zdanie. Powiedzieć o wartościach, które łączą, a nie dzielą....
pan-wypig   Pan Wypig   - Miałem być fotografem. Dogadałem się ze znajomym, że będę się u niego szkolił. Ale postawiłem warunek: tylko nic nie mów...
miasto-podzielone Miasto podzielone Scenariusz filmowy Klaudia Rogowicz Na podstawie książki Petera Simonsteina Cullmana History of the Jewish Community of...
energetyka-obywatelska Energetyka obywatelska. Modelowe rozwiązania prawne promujące obywatelską własność odnawialnych źródeł energii. Energetyka obywatelska to...
120-lat-temu  120 lat Wyrzyskiej Kolejki Powiatowej 1895-2015       120 lat temu kolejka wąskotorowa wspięła się jarem ze stacji w...
nepal-potrzebuje-naszej-pomocy     3962,64 zł., taką kwotę mieszkańcy Piły zebrali dla nepalczyków, którzy ucierpieli w wyniku trzęsienia ziemi podczas wczorajszego...
rdos-w-poznaniu-w-sprawie-bobra Artur Łazowy - prezesStowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA W związku z Pana wiadomością z 16 kwietnia 2015 r., Regionalny Dyrektor Ochrony...
25-lecie-transformacji W tym roku przypada 25-lecie rozpoczęcia w Polsce transformacji systemowej, pierwszych demokratycznych wyborów do SAMORZĄDU...
cmentarz-zydowski-w-pile Uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego XVII-wieczny Cmentarz Żydowski w Pile, będzie miała miejsce w dniu 2 czerwca (wtorek) o godz. 10.00 w...
jadwiga-maria-staniszkis          Historia idei, jako sposób do zrozumienia RosjiZapraszamy na otwarte spotkanie z panią profesor Jadwigą Marią...
koncert-zespolu-reportaz   Koncert zespołu Reportaż14 kwietnia /wtorek/ 2015 r. godz. 19.25   Klub Muzyczny ScenaPiła, al. Piastów...
najdluzsza-w-europie  Powiat pilski posiada najdłuższą w Europie sieć linii kolejowej o rozstawie 600 mm. Dzisiaj mija 120 lat od pierwszego kursu. W 1890 roku...
25-lecie-samorzadu-lokalnego   W tym roku przypada 25-lecie rozpoczęcia w Polsce transformacji systemowej, pierwszych demokratycznych wyborów do SAMORZĄDU LOKALNEGO. Będąc...
dzien-wody 23 marca 2015 roku zapraszamy do obchodów Dnia Wody   Z tej pięknej okazji nasze miasto odwiedzi Ks. Stanisław Jaromi, prezes Ruchu...
ks-jan-kaczkowski-w-pile     Zapraszamy na otwarte spotkanie z ks. dr Janem Kaczkowskim - prezesem Zarządu Puckiego Hospicjum   Termin: 28 kwietnia 2015...
henryk-palczewski-spotkanie   Zapraszamy na spotkanie z twórcą "ARS"2 - Radio Broadcast Henrykiem Palczewskim 3 lutego /wtorek/ 2015 r. godz. 19.oo Klub Muzyczny Scena,...
swieto-stworzenia-swiata   Rekolekcje naukowo - artystyczne Sacrosongu święta stworzenia świata i człowieka pod patronatem św. Jana Pawła II Łódź,  Kościół...
swiatowy-dzien-pokoju   ORĘDZIE OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA NA ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU 1 STYCZNIA 2015 ROKU Już nie niewolnicy, lecz bracia 1. Na początku nowego roku,...
swieta-bozego-narodzenia Chwała Bogu, który Dzieckiem do nas przychodzi i pokój ludziom, którzy przyjmują Jego miłość. Radosnych dni świętowania Narodzenia Pańskiego, niosących...
maraton-pisania-listow 270 listów napisali pilanie podczas Maratonu pisania listów Amnesty International.   W Pile w obronie więźniów sumienia i innych osób...
spotkanie-z-jerzym-stepniem Zapraszamy na spotkanie otwarte z panem Jerzym Stępniem   - prezesem Trybunału Konstytucyjnego w latach 2006-2008, sędzią Trybunału...
otwarcie-wystawy-rysunkow-jacka-fedorowicza NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” Region Wielkopolska Oddział w Pile Parafia Świętej Rodziny w Pile Instytut Pamięci Narodowej Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych...
masz-glos-masz-wybor-w-pile        W imieniu Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA, zapraszam do uczestnictwa w akcji MASZ GŁOS MASZ WYBÓR, której...
wyniki-raportu-biznes-i-samorzad-wzajemne-relacje   Witam!   W ramach akcji społecznej MASZ GŁOS MASZ WYBÓR, planujemy zorganizować w Pile, debatę i przedstawić wyniki raportu BIZNES I...
historia-gminy-zydowskiej-z-pily   Zapraszamy do współpracy przy wydaniu w polskim tłumaczeniu książki pt. „History of the Jewish Community of Schneidemuhl - 1641 to the...
rocznica-obalenia-muru-berlinskiego  rocznica obalenia MURU BERLIŃSKIEGO Witam!   Planuje organizacje wyjazdu do Berlina, w dniach od 7 do 9 listopada 2014 roku /jeden dzień...
podroz-do-pily-dla-upamietnienia-rodziny-piller Podróż do Piły dla upamiętnienia rodziny Piller „Prawdziwie umarli Ci, którzy zostali zapomniani” Żydowskie przysłowie   Wstęp Książeczka ta...
lancuch-ludzi-stop-odkrywceŁańcuch Ludzi – STOP ODKRYWCE!  23 SIERPNIA OŚMIOKILOMETROWY ŁAŃCUCH LUDZI POŁĄCZY SZKOŁĘ PODSTAWOWĄ W GRABICACH (POLSKA) Z KOŚCIOŁEM W KERKWITZ...
niewinne-oko-nie-istnieje   Wojciech Wilczyk NIEWINNE OKO NIE ISTNIEJE Wernisaż: 25.10.2014 /sobota/ godz. 18.00 miejsce: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w...
kontener-wolnosciKontener Wolności na pilskim deptaku. Wystawa pt. „Polskie Wolności - w rocznicę przemian 1989.   Wystawa odbędzie się w dniach 3/4.08.2014 od...
zapytaj-radnego-co-zrobil-w-twojej-sprawie   zapytaj radnego co zrobił w twojej sprawie http://www.bip.pila.pl/content.php?cms_id=34||menu=p1     Rada...
debata-spoleczna-inicjatywy-razem-1989        Debata społeczna Inicjatywy Razem 1989 – podejmiemy próbę oceny minionego ćwierćwiecza. Zaproszenie do publicznej...
inicjatywa-razem-1989   W związku z przypadającą w 2014 r. 25. rocznicą zwycięstwa obozu „Solidarności” w wyborach 4 czerwca 1989 r., w imieniu INICJATYWY RAZEM 1989...
otwarcie-wystawy-pila-jakiej-nie-znamy  ZAPRASZAMY na otwarcie wystawy „PIŁA, JAKIEJ NIE/ZNAMY”. Foto Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz...
wystawa-fotografii-anny-bohdziewicz   Wystawa fotografii Anny Bohdziewicz pt. „1989 – wszystko od nowa”,  – fotografka niezależna z Warszawy, kuratorka wystaw i autorka tekstów...
przeglad-filmow-andrzeja-wajdy   Przegląd filmów Andrzeja Wajdy pt. „DROGI DO WOLNOŚCI”. Każdy seans poprzedzony będzie prelekcją wprowadzającą w tematykę filmu....
drogi-do-wolnosci-inicjatywy-1989W związku z przypadającą w 2014 r. 25. rocznicą zwycięstwa obozu „Solidarności” w wyborach 4 czerwca 1989 r., w imieniu INICJATYWY 1989 oraz...
lightroom-5-obrobka-cyfrowa-fotografiiLightroom 5 – Obróbka cyfrowa fotografii - warsztaty   Piła, 7-8 czerwca 2014   Warsztaty są skierowane nie tylko do osób rozpoczynających...
dolina-noteci-gdy-wisla-krolowa-to-ksiezniczka-notec   W imieniu Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA, proszę o przyjęcia zaproszenia do współorganizacji Międzynarodowego DNIA ZIEMI w powiecie...
forum-inicjatyw-pozarzadowych-2014 Forum Inicjatyw Pozarządowych Piła, 8 kwiecień /wtorek/ 2014 Piła, sala sesyjna w Starostwie Powiatowym, al. Niepodległości 33/35   Planowany...
piotr-ikonowicz-w-pilePIOTR  IKONOWICZ 12 kwietnia 2014 w Pile - spotkanie otwarte sala widowiskowa, godz. 12.00 PSM, ul. Sikorskiego 33     Kancelaria...
bitwa-pod-grunwaldem Bitwa pod Grunwaldem  Jana Matejki Zapraszamy do obejrzenia haftowanej repliki obrazu pt. "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki. Replika do obejrzenia w...
najlepsza-inicjatywe-spoleczna-za-2013  Czy Wiesz o jakiejś ciekawej inicjatywie społecznej z powiatu pilskiego?   Czy Chcesz, aby dowiedzieli się o niej także inni?   Czy...
pila-jakiej-nie-znamy Foto Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA ogłasza Konkurs Fotografii pt.: „PIŁA, JAKIEJ NIE/ZNAMY”. kliknij i ściągnij...
konsultacje-spoleczne pan Grzegorz Idziak   Witam Pana!   Uprzejmie proszę o konsultacje Zarządzenie Nr 964(12)14 Prezydenta Miasta Piły z dnia 13 stycznia 2014 r. w...
another-pink-floyd-w-pile  Another PINK FLOYD oraz B4 Musical Magic zagrają w dniu 30 marca 2014 /niedziela/ o godz. 18.00, bilet: 25pln, Koncert w Pile, Club SEVEN, ul....
filip-springer-wanna-z-kolumnada WANNA Z KOLUMNADĄ reportaż o polskiej przestrzeni Filip Springer   26 luty 2014 rok, g. 18.00 /środa/ Uniwersytet im. Adama Mickiewicza ul....
historia-spolecznosci-zydowskiej-w-pile History of the Jewish Community of Schneidemuhl– 1641 to the Holocaust   Historia społeczności żydowskiej w Pile –od 1641 roku do...
nie-zgadzamy-sie-na-uchwalanie-zlego-prawa   Nie zgadzamy się na uchwalanie złego prawa FOR: L. Balcerowicz i J. Stępień wzywają do sprzeciwu wobec uchwalania złego prawa   Szanowni...
maraton-pisania-listow-ai   W niedzielę 8 grudnia 2013 roku w Pile rusza Maraton Pisania Listów Amnesty International.   Akcja rozpocznie się projekcją filmu dokumentalnego...
smierdzacy-problem-odorow W Polsce brak jest uregulowań prawnych dotyczących ODORÓW /smrodów wywołanych głównie działalnością rolno przemysłową/. Od 1993 roku trwają prace...
pussy-riot-modlitwa-punkaPussy Riot w Pile Film dokumentalny, Rosja, Wielka Brytania 2013 Pussy Riot. Modlitwa punka Piła, 8.12.2013, g. 17.00 – Kino KORAL   weź...
parade-psow-w-pile   Parada na czterech i dwóch nogach   Po raz siódmy mieszkańcy Piły mieli okazję uczestniczyć w paradzie psów - imprezie organizowanej z okazji...
nowy-adres-www-effata-of-pl   Mamy nowy adres internetowy   Zapraszamy do zaglądania   www.effata.of.pl                          
camino-de-santiago-to-droga-dla-kazdego    Camino de Santiago to droga dla każdego.   O tyle niezwykła, że każdy przeżywa ją na inny sposób. Warto przejść te kilometry, żeby zrozumieć coś...
slot-art-festival-2013    O slocie dowiedziałam się już zeszłego roku od mojego wuja Piotra. Niestety nie mogłam wtedy jechać z powodu innego wyjazdu w tym samym...
kurs-przewodnikow-po-pile     Stowarzyszenie EFFATA przygotowuje KURS PRZEWODNIKÓW PO PILE. Szukamy osób chętnych do współpracy!   Kurs przewodników miejskich edycja...
przedstawiamy-kolejnych-bohaterow-spolecznej-akcji-500-dobrych-uczynkow-na-urodziny-pily     Kolejne dobre uczynki dla Piły   Przedstawiamy kolejnych bohaterów społecznej akcji „500 dobrych uczynków na urodziny Piły”. Dzieci z Grupy...
konkurs-fotografii-pt-pila-jakiej-nie-znacieFoto Grupa Twórcza przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA ogłasza Konkurs Fotografii pt.: „PIŁA, JAKIEJ NIE/ZNAMY”.   Celem konkursu jest...
wspolnie-na-rzecz-eliminacji-broni-nuklearnej  Jarosław Wałęsa i Jej Wysokość Królowa Jordanii Noor - wspólnie na rzecz eliminacji broni nuklearnej.   W Parlamencie Europejskim odbyła się...
miedzy-niebem-a-ziemia    Galeria PIACHY Foto Grupa Twórcza Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych EFFATA   oraz Autorka   zapraszają na wystawę fotografii   pt.:...
komunizm-la-belle-epoque  Komunizm – la belle époque     Zapraszamy do obejrzenia wystawy plenerowej pt.: Komunizm – la belle époque. Dekada lat siedemdziesiątych XX...
v-konkurs-ekologiczny Z okazji Wielkopolskich Spotkań Gospodarczych witamy Państwa na finale V Konkursu ekologicznym pt. „Międzynarodowy Rok Współpracy w Dziedzinie Wody”,...
500-dobrych-uczynkow-pila  500 dobrych uczynków na 500 lat Piły.   Każdy  może zrobić prezent dla naszego Miasta.   500 dobrych uczynków na urodziny Piły, to społeczna...
sluga-bozy-ks-j-popieluszko     Wystawa pt.: Sługa Boży ks. Jerzy Popiełuszko (1947-1984)  Wystawa przedstawia życie i działalność duszpasterską ks. Jerzego Popiełuszki, jego...
tsa-koncert     Podczas koncertu charytatywnego pt. TSA dla HOSPICJUM, w dniu 26 stycznia 2013, w Klubie BROWAR w Pile na rzecz budowy pilskiego Hospicjum...
wolny-tybet   Wywieś flagę tybetańską u siebie w domu! Działania z okazji rocznicy tybetańskiego powstania narodowego - propozycje działań, informacje, przydatne...
pt-twarze-bezpieki-1944-1990     W imieniu Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Internowanych i Represjonowanych oraz Stowarzyszenia...
program-wizyty-rodziny-piller-w-pile       „Dlaczego nie poznać wszystkich?”   Ludzi można dzielić na wiele sposobów. Są introwertycy i ekstrawertycy, szaleńcy i asekuranci, esteci...
forum-inicjatyw-pozarzadowych       Centrum Informacyjno-Doradcze przy Stowarzyszeniu Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz Marian Martenka, przewodniczący Rady Powiatu...
cykl-portretow-amazonki   Cykl portretów AMAZONKI 2011 ukazuje Amazonki, które wygrały z rakiem dzięki pomyślnemu leczeniu, którego nieuniknioną częścią są zabiegi amputacji...
empatia   DZIEŃ BEZ FUTRA – DEMONSTRACJA W WARSZAWIE   Zapraszamy na ogólnopolską demonstrację z okazji Dnia Bez Futra zorganizowaną przez Koalicję na...
inicjatywa-tato-net   Zapraszamy do serwisu http://www.tato.net   Biuletyn w formacie tekstowym publikujemy co kilka tygodni i rozsyłamy e-mailem na adresy osób...
dzialania-godne-uwagi         Protokół z Konkursu „Działania godne uwagi” w Pile, sporządzony w dniu 8 listopada 2012       Organizatorem Konkursu jest Centrum...
ekonomia-spoleczna   Zapraszamy do serwisu   www.ekonomiaspoleczna.pl   Serdecznie zapraszamy i życzymy miłej lektury. Redakcja Portalu...
serwis-edukacji-antykorupcyjnej    zapraszamy na stronie serwisu   www.antykorupcja.edu.pl     Szanowni Państwo,   poniżej przesyłamy przegląd najnowszych informacji, które...
chronmy-klimat      zapraszamy na stronę www.chronmyklimat.pl  O portalu Portal ChronmyKlimat.pl powstał w listopadzie 2008 roku jako projekt Instytutu na...
cyrk-nie-dziekuje   "Gdyby ludzie wiedzieli, co kryje się za kulisami tego kolorowego, cyrkowego świata ze zwierzętami, nigdy więcej nie poszliby do...
czasopismo-effata  Czasopismo EFFATA –pismo wydawane przez Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA. Witamy na stronie internetowego czasopisma EFFATA, poświęconego...

Dodatkowe informacje

Strona powstała dzięki współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową im. St. Staszica w Pile
Copyright EFFATA (2012)